कोल्हापूर टाइम्स टीम

एक किलोमीटर लांबीची-तेरा मजली उंचीची बोट, ६५०० प्रवासी, २२ दिवसांचा सागरी प्रवास आणि त्या कालावधीतील चित्तथरारक अनुभव, गमंतीजमतीतून श्रोत्यांनी सागरभ्रमंतीचा अनुभव घेतला. लेखिका डॉ. मीना प्रभू यांनी न्यूयॉर्क ते नॉर्वेपर्यंतचा सागरी प्रवास व्याख्यान आणि स्लाइड शोच्या माध्यमातून उलगडला.

सोमवारी सायंकाळी येथील शाहू स्मारक भवन येथे आयोजित कार्यक्रमात त्या बोलत होत्या. याप्रसंगी त्यांनी 'क्वीन मेरी टू'या बोटीतील प्रवास उपस्थितांशी शेअर केले. या प्रवासावर आधारित 'उत्तरोत्तर' पुस्तकाचा परिचय करून दिला. ज्येष्ठ पत्रकार किरण ठाकूर कार्यक्रमाच्या अध्यक्षस्थानी होते.

'प्रवासामुळे देशोदेशीच्या संस्कृतीची ओळख घडते. अनुभवाच्या कक्षा रुंदावतात. प्रवासामुळे नवनवीन प्रांत पाहावयास मिळतो. मनोरंजनाबरोबर ज्ञानातही भर पडते. पर्यटन म्हणजे अनेक संस्कृतींना जोडणारा प्रवास आहे. आतापर्यंतच्या प्रवास वर्णनावर विविध पुस्तके लिहिली. जीवन समृद्ध करणारा हा सारा ठेवा आहे.' असे प्रभू यांनी नमूद केले.

त्या म्हणाल्या, 'क्वीन मेरी टू'या विशाल बोटीतून केलेला प्रवास हा माझ्यासाठी अद्भूत असा होता. बोटीत थिएटर, जलतरण तलाव, नाट्यप्रयोगाचे सादरीकरण आणि कृत्रीम तारांगण हे अनान्यूयार्क येथून प्रवासाला प्रारंभ होतो. साडेसहा हजार प्रवासी आणि बोटीवरील दीड हजार कर्मचारी यामुळे ही बोट एका छोट्या गावाला घेऊन प्रवास करत असल्याचे चित्र पाहावयास मिळाले.'

दीड तासांहून अधिक वेळ चाललेल्या व्याख्यानात त्यांनी न्यूयॉर्क, हॅम्बुर्ग, ल्यूनबर्ग ते नॉर्वेची राजधानी ऑस्लोपर्यंतचा प्रवास कथन केला. 'नार्वेतील मध्यरात्रीच्या सूर्याचे दर्शन, दोन तळ्यांनी हॅम्बुर्ग शहराची वाढलेली शोभा, ल्यूनबर्गचा टाऊन हॉल, व्हायकिंग म्युझियमधील दीड हजार वर्षांची पुरातन व्हायकिंग बोट, आधुनिक वास्तुशिल्पीचा उत्कृष्ट नमुना समजला जाणारे ऑस्लेतील ऑपेरा हाऊसची सचित्र माहिती दिली. दरम्यान अनुराधा तेंडुलकर यांच्या हस्ते प्रभू यांचा सत्कार झाला. यावेळी गजानन धामणेकर, शेवंतीलाल शहा आदी उपस्थित होते.

म. टा. प्रतिनिधी, कोल्हापूर

माथाडी कायदा मोडीत काढण्याच्या राज्य सरकारच्या धोरणाविरोधात जिल्ह्यातील हमालांनी एक दिवसाचा लाक्षणिक संप केला. त्यामुळे शेती उपन्न बाजार समितीतील गूळ, कांदा, बटाट्याचे व्यवहार ठप्प झाले. शहरातील लक्ष्मीपुरी, शाहूपुरी, जयसिंगपूर, गांधीनगर, गडहिंग्लज, पेठवडगावसह बाजारपेठांमध्ये परिणाम जाणवला.

माथाडी कायद्यात सुधारणा करण्याच्या नावाखाली माथाडी मंडळे आणि माथाडी चळवळ नष्ट करण्याचा प्रयत्न राज्य सरकारकडून सुरू आहे. याविरोधात राज्य हमाल मापाडी महामंडळाच्या वतीने आंदोलन केले जाते. आज हमाल पंचायतीचे अध्यक्ष बाबा आढाव यांनी एक दिवस लाक्षणिक संप करण्याचे आवाहन केले होते. त्यानुसार जिल्ह्यातील तीन हजार हमाल संपात सहभागी झाल्याने व्यापारावर परिणाम झाला. बाजार समितीतील साडेसहाशे हमाल संपात सहभागी बसल्याने त्याचा फटका बाजार समितीला बसला. गूळ, कांदा, बटाट्याचे सौदे बंद ठेवण्यात आले. फळ भाजी मार्केट मात्र सुरू होते. लक्ष्मीपुरीतील धान्य बाजारवर परिणाम झाला. शाहूपुरी, रेल्वे गुड्स, ट्रान्स्पोर्ट व्यावसायिकांना संपाचा फटका बसला. धान्य, गूळ, साखरेचे व्यवहार पूर्ण थंडावले होते. जिल्हा हमाल पंचायतीचे पदाधिकारी मुंबईतील आझाद मैदानातील धरणे आंदोलनात सहभागी झाले होते.

महाराष्ट्र राज्य माथाडी, ट्रान्स्पोर्ट आणि जनरल कामगार युनियनच्या वतीने राज्य सरकारच्या विरोधात मार्केट यार्डात निदर्शने केली. बाजार समितीचे संचालक बाबूराव खोत, युनियनचे विभागीय सचिव अमर शिंदे, उपाध्यक्ष आकाराम केसरी, दीपक पाटील, भिकाजी कात्रट आदींचा समावेश होता.

कोल्हापूर टाइम्स टीम

देशातील पाच राज्यातील निवडणुकीचा प्रचार शिगेला पोहोचला असतानाच लोकसभा निवडणुकीचे पडघम वाजू लागले आहेत. निवडणूक तोंडावर आल्याने पक्षाच्या प्रचारासाठी भाजपने सरकारी आणि खासगी मिळकतींच्या भिंतीचा आधार घेतला. पक्षाचे कमळ हे चिन्ह सर्वत्र पोहोचवण्यासाठी सरकारी कार्यालयांच्या भिंतीवर ऑइलपेंटने रेखाटले आहे. पक्षाच्या प्रचारासाठी सरकारी कार्यालयांच्या वापर केला असल्याने, राजकीय वाद निर्माण होण्याची शक्यता आहे. दरम्यान, महापालिकेने मालमत्ता विद्रुपीकरण कायद्यातंर्गत याविरोधात गुन्हा नोंदविण्यात येणार असल्याचे सांगण्यात आले.

लोकसभा निवडणुकीला अद्याप सहा महिन्यांचा कालावधी शिल्लक असला तरी, सर्वच राजकीय पक्षांनी मोर्चेबांधणीस सुरुवात केली आहे. विविध माध्यमांतून जाहिराती केल्या जात आहेत. फलक, बॅनर, पक्षाची चिन्हे ठिकठिकाणी लावण्यास सुरुवात झाली असून यामध्ये सत्तारुढ भाजप सरकारने आघाडी घेतली आहे. विशेषत: सरकारने केलेल्या कामांचे जाहिरात फलक लावले जात असताना सोमवारी पक्षाचे चिन्ह असलेले कमळ चिन्ह शहरात विविध ठिकाणी ऑइलपेंटने रेखाटण्यात आले.

सर्वसामान्यांपर्यंत पक्षाचे चिन्ह पोहोवण्यासाठी मात्र अनेक सरकारी आणि खासगी घरांच्या भिंतीचा वापर करण्यात आला. विशेषत: सरकारी कार्यालयांच्या भिंतीचा वापर केल्याने चोहोबाजूंनी टीका होऊ लागली आहे. सरकारी कार्यालयांचा राजकीय पक्षांसाठी वापर करण्यास मनाई असताना या मनाईचे उल्लंघन झाले असल्याचे स्पष्ट झाले आहे. त्याचबरोबर अनेक खासगी मालकीच्या भिंतीवर कमळ काढल्याने नागरिक असंतोष व्यक्त करत आहेत. महापालिका क्षेत्रात विनापरवाना जाहिरात प्रसिद्ध केल्यास महापालिका मालमत्ता विद्रुपीकरण कायदा १९९५नुसार फौजदारी दाखल करण्याची तरतूद आहे. या कायद्यातील तरतुदीच्या आधारे संबंधितांवर गुन्हा नोंद करण्याच्या हालचाली सुरू झाल्या आहेत. परिणामी, पक्षाच्या चिन्हावरुन राजकीय वाद उफाळून येण्याची शक्यता आहे.

कमळ रेखाटायचे कोठे?

दरम्यान, निवडणुकीची शक्यता गृहीत धरुन प्रत्येक मोक्याच्या दहा ठिकाणी कमळ चिन्ह रेखाटण्याचे आदेश वरिष्ठ पातळीवरुन स्थानिक कार्यकर्त्यांना मिळाले असल्याची चर्चा आहे. मात्र अशी चिन्हे रेखाटताना कार्यकर्त्यांनी चक्क सरकारी कार्यालयांच्या भिंतीचा आधार घेतला आहे. परिणामी यावर चोहोबाजुंनी टीका होऊ लागल्याने आहे. परिणामी उर्वरीत 'कमळ' रेखाटायचे कोठे? असा त्यांच्यापुढे प्रश्न निर्माण झाला आहे.

विठूरायाची प्रक्षाळ पूजा सुरू

म. टा. वृत्तसेवा, पंढरपूर

कार्तिकी यात्रेसाठी आलेल्या लाखो भाविकांना सलग १६ दिवस अहोरात्र दर्शन देत उभ्या असलेल्या परब्रह्म पांडुरंगाला मंगळवारपासून नियमित विश्रांती मिळणार आहे. देवाच्या राजोपचाराला मंगळवारी प्रक्षाळ पूजेनंतर सुरुवात झाली. देवाचा थकवा आणि शिणवट घालविण्यासाठी प्रक्षाळ पूजा करायची शेकडो वर्षाची परंपरा आहे.

मंगळवारी भल्या पहाटेपासून विठूरायाच्या चरणाला भाविकांनी लिंबू आणि साखर चोळून दर्शन घेण्यास सुरूवात केली. या नंतर संपूर्ण मंदिर धुऊन स्वच्छ करण्यात आले. पहाटेपासून पुण्यातील एका भक्तांना विठूरायाची राऊळी फळे आणि फुलांचा वापर करीत अतिशय आकर्षक पद्धतीने सजविली आहे. दुपारी देवाच्या प्रक्षाळ पूजेस सुरुवात झाली. या पूजेत पारंपरिक पद्धतीने ब्रम्हवृंदांच्या उपस्थितीत मंत्रपठण करीत देवाला गरम पाण्याने रुद्राभिषेक करण्यात आला.

रुद्र आवर्तनाच्या जयघोषात देवाला दही, मध, साखर आणि शेवटी दुधाचा अभिषेक शंखातून करण्यात आला. पंचामृत स्नान झाल्यावर देवाला गरम केशर पाण्याने स्नान घालण्यात आले. यामुळे देवाच्या थकलेल्या शरीराचा शिणवटा दूर होण्यास मदत होते, अशी भावना वारकरी संप्रदायात आहे. प्रक्षाळ पूजेनिमित्त विठूरायाची राऊळी चक्क फळे आणि फुलांच्या मदतीने सजविण्यात आली होती. विठूरायाच्या गाभाऱ्यात अननस, संत्री, मोसंबी, सफरचंद, चिकू अशा विविध प्रकारच्या फळांचा या सजावटीत वापर करण्यात आला होता. दुपारी देवाला दही-दुधासह पंचामृत स्नानाचा आभिषेक करण्यात आला. या नंतर पंच पक्वान्नांचा महानैवेद्य दाखविल्यावर भाविकांसाठी दर्शन पुन्हा सुरू करण्यात आले. सायंकाळी देवाला ठेवणीतल्या पोषाखात सजवून पारंपरिक मौल्यवान दागिन्यात मढविण्यात आले होते. रात्री झोपण्यापूर्वी २१ प्रकारच्या आयुर्वेदिक वनस्पतीचा वापर करून तयार केलला काढा विठूरायाला दिला जातो.

सोलापूर बाजार समितीत हमालांचा बंद

सोलापूर :

माथाडी कामगारांची ३६ महामंडळे बरखास्त करून एकच महामंडळ निर्माण करावे, या मागणीसाठी सोलापूर कृषी उत्पन्न बाजार समितीमधील हमाल-तोलारांनी मंगळवारी पुकारलेल्या एकदिवसीय बंडाला सोलापुरात शंभर टक्के प्रतिसाद मिळाला. बाजार समितीमधील सर्व अडीच हजार हमाल आणि तोलार या बंदमध्ये सहभागी झाल्यामुळे मंगळवारी बाजार समितीमधील मालाची आवक घटली. परंतु, बंदची माहिती नसलेले शेतकरी आपला कांदा घेऊन बाजार समितीत आल्यानंतर शेतकऱ्यांनीच कांद्याची पोती उतरवून घ्यावी लागली. आलेले ट्रक मालांसह थांबून रहिले.

हमाल मापाडी महामंडळाचे सोलापूरचे अध्यक्ष पांडुरंग साबळे म्हणाले, 'सुरक्षा रक्षक मंडळाचे एकत्रिकरण केले तर माथाडी कायद्याची काटेकोरपणे अंमलबजावणी करण्याबाबत कृती समितीबरोबर चर्चा करून निर्णय घेतला जाईल, असे ग्वाही सरकारने दिली होती. मात्र, प्रत्यक्षात माथाडी मंडळ व त्यामध्ये काम करणाऱ्या कामगार संघटना कमकुवत होण्याच्या दृष्टीनेच कामगार विभागाचे प्रयत्न सुरू आहेत, ही बाब निषेधार्य आहे.'

सरकारने २९ ऑक्टोंबर २०१८चा आदेश मागे घ्यावा, बाजार समिती कायद्यातील दुरुस्ती करणारा अध्यादेश मागे घ्यावा, माथाडी कामगारांना बाजार समितीचे कर्मचारी करावे आदी मागण्यांबाबत सरकारने विचार करावा, अन्यथा या पुढे तीव्र आंदोलन करण्याचा इशारा साबळे यांनी दिला आहे.

'विद्यार्थी घडला तरच राष्ट्र घडेल'

सातारा :

भारतीय समाज व्यवस्थेत परिवर्तन घडविण्याबरोबरच राष्ट्र मजबूत करायचे असेल तर नव्या पिढीचा अर्थात विद्यार्थ्यांचा प्राधान्याने विचार झाला पाहिजे. प्रत्येक एक नवी पिढी एक नवे राष्ट्र असते आणि त्या राष्ट्राची स्वंतत्र अशी एक परिभाषा असते. म्हणून नव्या पिढीचे नेतृत्व करणारा आजचा विद्यार्थी टिकला व घडला पाहिजे तरच राष्ट्र टिकू आणि सक्षमपणे घडू शकेल, असा विचार विद्यार्थी दिवसाचे प्रवर्तक अरुण जावळे यांनी व्यक्त केला.

डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर रिसर्च सेंटर, औरंगाबाद येथे बहुजन विचार मंचच्या वतीने अरुण जावळे यांना पंचवीस हजार रुपये, शाल, सन्मानचिन्ह, अशा स्वरुपाचा विचार गौरव पुरस्कार माधव बोरडे यांच्या हस्ते देऊन सन्मानित करण्यात आले. या सन्मान सोहळ्यात अरुण जावळे बोलत होते. या वेळी बहुजन विचार मंचचे प्रमुख डॉ. विलास जोंधळे, द पीपल्स पोस्टचे संपादक चेतन शिंदे, डॉ. राहूल म्हस्के, प्राचार्य अभिजित आल्टे आदी प्रमुख उपस्थिती होते.

.........

शहिदांना श्रद्धांजली

सातारा

मुंबई येथे झालेल्या २६ /११ च्या दहशतवादी हल्ल्यात शहीद झालेल्या शूरवीरांना म्हसवड येथे अनेक मान्यवरांच्या उपस्थित भावपूर्ण श्रद्धांजली वाहण्यात आली. म्हसवड शहरातून कँडल मार्च काढून येथील महात्मा फुले चौकात मान्यवरांच्या उपस्थित श्रद्धांजली वाहण्यात आली. या वेळी पोलिस, महसूल खात्याचे अधिकारी, लोकप्रतिनिधी उपस्थित होते.

साखर कारखाना फाइल फोटो वापरता येईल

Bhimgonda.Desai@timesgroup.com

Tweet : @bhimgondaMT

कोल्हापूर

येथील प्रादेशिक प्रदूषण नियंत्रण मंडळाकडील अहवालानुसार जिल्ह्यातील सर्व २३ साखर कारखान्यांत सांडपाणी प्रक्रिया आणि हवा प्रदूषण नियंत्रण प्रकल्प कार्यान्वित आहेत. त्यावर चोवीस तास ऑनलाइन वॉच असतो, असा यंत्रणेचा दावा आहे. यामुळे नदीचे प्रदूषण होते कसे, पाणी प्रदूषित झाल्याने मासे मृत कसे होत आहेत, असे प्रश्न अनुत्तरित राहत आहेत. नुकतेच कासारी, भोगावती, पंचगंगा नदीतील मासे मृत झाले. त्यामुळे हे प्रश्न पुन्हा एकदा ऐरणीवर आले आहेत. यावर प्रदूषण नियंत्रण मंडळाचे प्रशासन पाणी नमुन्याचा अहवाल आल्यानंतर नेमके कारण स्पष्ट होईल, असे उत्तर देत आहे.

दोन दशकांपासून पंचगंगा नदी प्रदूषणाचा प्रश्न गंभीर झाला आहे. पर्यावरणासंबंधी अभ्यास करणाऱ्या 'निरी' संस्थेने चार वर्षांपूर्वी केलेल्या सर्व्हेत पंचगंगा खोऱ्यातील साखर कारखाने, इतर प्रक्रिया उद्योगातील आणि नदीकाठावरील गावांतील सांडपाण्यामुळे प्रत्यक्ष, अप्रत्यक्षपणे कमी अधिक प्रमाणत जलस्त्रोत दूषित होतात, असे नमूद केले आहे. मात्र प्रत्यक्षात प्रदूषणकारी घटकांविरोधात सबळ पुरावे मिळत नाहीत. जबाबदारी निश्चित होत नाही. त्यामुळे ठोस कारवाई करणे अडचणीचे होते. प्रत्येक वर्षी ऊस हंगाम सुरू झाल्यानंतर साखर कारखाना पट्ट्यातील नदीतील मासे मृत होतात. यावर्षीही दोन दिवसांपूर्वी मृत मासे पाण्यावर तरंगताना निदर्शनास आले. परिणामी सर्वच साखर कारखान्यांत सांडपाण्यावर प्रक्रिया करण्यासाठी प्रकल्प कार्यान्वित असताना पाणी दुषित कसे झाले, असा प्रश्न उपस्थित होत आहे.

...............

नदी खोऱ्यातील साखर कारखाने

भोगावती नदी - भोगावती

कुंभी नदी : कुंभी कासारी, डी. वाय. पाटील ( गगनबावडा)

कासारी नदी : दत्त दालमिया (आसुर्ले, पोर्ले)

पंचगंगा नदी : छत्रपती राजाराम, रत्नाप्पाण्णा कुंभार (रेणुका शुगर्स), दत्त (शिरोळ), जवाहर (हुपरी)

------------

आठ कारखान्यांवर संशय

जिल्ह्यातील आठ कारखाने नदी परिसरात आहेत. भोगावती, कुंभी, कासारी नदी खोऱ्यात चार तर 'पंचगंगा' भागात चार कारखाने आहेत. यातील तीन नद्या पंचगंगेत मिसळतात. तीनपैकी एकाही नदीचे पाणी दुषित झाले तरी 'पंचगंगे'तील मासे व जलचर प्राणी मृत होतात. मळीमिश्रीत, पेंटवॉशसारखे रसायन पाण्यावर तरंगताना दिसते. त्यानंतर आठपैकी एका कारखान्यांतून सांडपाणी नदीत मिसळले असावे, अशी चर्चा होते. पर्यावरण तज्ज्ञ, प्रदूषण नियंत्रण मंडळाची यंत्रणाही याला दुजोरा देते. प्रत्यक्षात दोषी कारखान्यांवर ठोस कारवाई होत नाही.

------------

कोट

'जिल्ह्यातील सर्व साखर कारखान्यांत सांडपाणी प्रक्रिया आणि हवा प्रदूषण नियंत्रण प्रकल्प कार्यान्वित आहेत. हे प्रकल्प केंद्रीय, राज्य प्रदूषण नियंत्रण मंडळाच्या वेबसाईटला कनेक्ट असल्याने ऑनलाइन वॉच ठेवला जातो. ज्या क्षणी यंत्रणा बंद होईल, त्याक्षणी संदेशाची नोंद वेबसाइटवर होते. संबंधित कारखान्यास नोटीस काढली जाते. याशिवाय हंगाम सुरू होण्याआधी २३ कारखान्यांच्या व्यवस्थापकांची बैठक घेऊन प्रदूषणकारी घटक बाहेर येणार नाहीत, त्याची खबरदारी घेण्याच्या सूचनाही दिल्या होत्या.

प्रशांत गायकवाड, उपप्रादेशिक अधिकारी, प्रदूषण नियंत्रण मंडळ

----------------

प्रकाश कारंडे, कागल

नाधवडे (ता. भुदरगड) येथील ज्ञानू बाळू पाटील या शेतकऱ्याच्या नावावर भुदरगड नागरी पतसंस्थेने तब्बल ३१ लाख एक हजार रुपयांचा कर्जाचा बोजा टाकला आहे. मात्र, प्रत्यक्षात त्यांचा या कर्जाशी संबंध नाही. प्रत्यक्षात हे कर्ज कुर्ली (ता. निपाणी) येथील मधुकर मारुती काणेरे यांनी ट्रक खरेदीसाठी घेतले होते. यासाठी कोनवडे येथील ज्ञानू मानकू पाटील जामीन होते. १९९५ पूर्वी संचालक मंडळ असताना दिलेल्या कर्जाची परतफेड न झाल्याने पतसंस्थेने कोनवडेतील ज्ञानूऐवजी नाधवडेतील ज्ञानूला जामीनदार करून त्यांच्यावर बोजा नोंवून जप्तीची नोटीस आणली. परंतु प्रसारमाध्यमापर्यंत ही माहिती गेल्याचे कळताच तातडीने पतसंस्थेने दुरुस्ती करत कर्जाशी संबंध नसणाऱ्या ज्ञानू पाटील यांना दुरुस्ती करून पत्र देतो असे सांगितले आहे.

भुदरगड पतसंस्थेचे कुर्ली येथील मधुकर काणेरे यांच्या नावावर ३१ लाख एक हजार रुपयांचे कर्ज आहे. त्यांना कोनवडे येथील ज्ञानू मानकू पाटील जामीन आहेत. त्या कर्जदाराने परतफेड न केल्याने चक्क नाधवडेच्या ज्ञानू बाळू पाटील यांच्या स्थावर मालमता विक्रीच्या नोटीस महसूल विभागाने बजावल्याने त्यांना धक्काच बसला.

कोणतेही कर्ज न घेता, कोणाला जामीनदार नसतानाही मंडल अधिकारी कार्यालयाकडे पाटील कुटुंबीय चकरा मारून त्रस्त झाले होते. दरम्यान, याबाबत महसूल विभागाच्या कूर येथील मंडल अधिकारी कार्यालयाकडे जाऊन माहिती घेण्याचा प्रयत्न केला. मात्र, मंडल अधिकारी राहुल शिंदे यांनी उडवाउडवीची देण्याचा प्रयत्न केला व प्रतिक्रिया देण्यास नकार दिला. मात्र, याबाबत अधिक माहिती घेतली असता ज्ञानू मानकू पाटील हा कोनवडेतील शेतकरी त्या कर्जास जामीनदार असल्याची माहिती मिळाली. पतसंस्थेच्या वसुली अधिकाऱ्याने ज्याला जप्तीच्या नोटीस पाठविल्या, तो जामीनदार नव्हताच. त्यामुळे चोर सोडून संन्यासाला फाशी अशीच अवस्था झालीय.

००००

संस्थेने १९९५ पूर्वी कर्ज दिले असून, जामीन म्हणून त्याच वेळी नजरचुकीने कोनवडेतील ज्ञानू बाळू पाटील ऐवजी नाधवडेतील ज्ञानू मानकू पाटील असे नाव पडल्याने त्यांच्यावर बोजा नोंद झाला होता. ही बाब लक्षात येताच आम्ही मंडल अधिकारी व तलाठी यांना चुकीची दुरुस्ती करायला सांगितली आहे. कर्जाशी संबध नसणाऱ्या शेतकऱ्यालाही तसे पत्र देण्यात येईल.

तानाजी कांबळे, वसुली अधिकारी, भुदरगड पतसंस्था

०००

आत्महत्येशिवाय पर्यायच नव्हता...

घरात कोणी जास्त शिकले नसल्याने आम्हाला कर्जाची अचानक नोटीस आल्यावर पळापळ सुरू झाली. सुरुवातीला कोणी माहिती द्यायला तयार नव्हते. मंडल अधिकारी कार्यालयात चकरा मारून थकल्यावर वकिलामार्फत संस्थेकडे अर्ज केला व संस्थेच्या निदर्शनास माझा या कर्जाशी संबंध नसल्याचे आणून दिले. जर हे कर्ज माझ्यावरच पडले असते तर आत्महत्येशिवाय पर्यायच नव्हता, असे नाधवडेचे ज्ञानू पाटील यांनी सांगितले.

००००

साधू कासेगावकर

इस्लामपूर : कासेगाव (ता. वाळवा) येथील राज्य सरकारने तमाशा क्षेत्रातील सर्वोत्तम अशा 'लोककला जीवन गौरव' पुरस्काराने सन्मानित केलेले तमाशासम्राट साधू आत्मा कासेगावकर ऊर्फ साधू रामा पाटसुते (वय ७७) यांचे निधन झाले. त्यांच्या पश्चात पत्नी हौसाबाई, तीन विवाहित मुलगे, विवाहित मुलगी, सुना, नातवंडे असा परिवार आहे. रक्षाविसर्जन शुक्रवारी (ता. ३०) सकाळी १० वाजता आहे.

म. टा. वृत्तसेवा, इचलकरंजी

खून, हाणामारी, दरोड्याचा प्रयत्न, अवैध मटका, जुगार, फसवणूक, अपहरण, खंडणी अशा विविध प्रकारच्या १८ गुन्ह्यांतील खतरनाक गुंड एस. बी. ऊर्फ सुदर्शन बाबर टोळीवर पुणे येथील विशेष मोक्का न्यायालयात दोषारोपपत्र दाखल केले आहे. या टोळीतील तिघांवरील दोषारोपपत्राला अप्पर पोलिस महासंचालक परमबिर सिंग यांनी मंजुरी दिली.

यामध्ये टोळीप्रमुख सुदर्शन बाबर (वय ३१, रा. इंदिरानगर कोरोची), राहुल ऊर्फ पांडू सदानंद माने (वय २८) व आकाश विद्याधर कांबळे (वय २६) यांचा समावेश असल्याची माहिती अप्पर पोलिस अधीक्षक श्रीनिवास घाडगे व जयसिंगपूर विभागाचे पोलिस उपअधिक्षक कृष्णात पिंगळे यांनी दिली.

हातकणंगले येथील भंडारे पेट्रोलपंपावर राहुल माने व आकाश कांबळे या दोघांनी पेट्रोल भरल्यानंतर त्याचे पैसे न देता तेथील कर्मचार्‍याला शिवीगाळ करत मारहाण करुन त्याच्याकडील पैसे काढून घेतले. तसेच पेट्रोल पंप चालू ठेवण्यासाठी दरमहा १० हजार रुपयांची खंडणीची मागणी केल्याप्रकरणी २९ मे २०१८ रोजी हातकणंगले पोलिसांत सुदर्शनसह तिघांवर गुन्हा दाखल झाला होता. हे तिघेही आरोपी सध्या पुणे येथील कारागृहात आहेत. या टोळीची हातकणंगले व शिरोळ तालुक्यात मोठी दहशत होती. दोन खून, एक दरोड्याचा प्रयत्न, आठ मटक्याची कारवाई, आदी १८ गुन्हे टोळीवर दाखल आहेत. पोलिसांनी अमोल माळी, गुंड्या ऊर्फ मुन्ना मुसा जमादार, शाम लाखे, विठ्ठल शिंदे-सनी बागडे, प्रवीण रावळ (पीआर बॉईज), उमेश आरबाळे, अविनाश जाधव ऊर्फ जर्मनी टोळ्यांवर मोक्कांतर्गत कारवाई केली आहे. बाबर व त्याच्या टोळीवर दोषारोपपत्र दाखल करण्यास मंजुरी मिळाल्याने मोक्कातून बाहेर पडण्यासाठी प्रयत्न करणाऱ्यांचेही धाबे दणाणले आहे.

शाहूवाडी : राजापूर-विटा राज्यमार्गासाठी तालुक्यातील भूसंपादन केलेल्या जमिनीचा मोबदला संबंधित शेतकऱ्यांना मिळावा यासाठी शेकापच्या वतीने मलकापूर-कोकरूड दरम्यान तुरुकवाडी फाट्यावर रास्ता रोको आंदोलन केले. पक्षाचे जिल्हा सरचिटणीस भाई भारत पाटील व भाई के. के. पाटील यांनी आंदोलनाचे नेतृत्व केले.

राजापूर-विटा या प्रस्तावित राज्यमार्गासाठी तालुक्यातील तुरुकवाडी, कोतोली, अमेणी, पेरीड, कडवे आदी गावांतील शेतकऱ्यांच्या जमिनीचे सरकारने तीस वर्षांपूर्वी भूसंपादन केले आहे. यानंतर आजअखेर संपादित जमिनीची सरकारकडून संबंधित शेतकऱ्यांना मोबदला किंवा नुकसानभरपाई मिळालेली नाही. यासाठी वारंवार पाठपुरावा करूनही शेतकऱ्यांच्या मागणीकडे संबंधितांनी दुर्लक्ष केले आहे. यासाठीच हे रास्ता रोको आंदोलन करण्यात आल्याचे भाई भारत पाटील यांनी सांगितले.

म. टा. प्रतिनिधी, कोल्हापूर

'वाईतील सीरियल किलर आणि कळंबा कारागृहातील कैदी डॉ. संतोष गुलाबराव पोळ याच्याकडे कारागृहात सापडलेले पिस्तूल बनावट आहे. पोळने पिस्तूलसारखी दिसणारी वस्तू तयार केली. पुठ्ठा, साबण आणि फेव्हिकॉलपासून त्याने ही वस्तू तयार केली. पोळ ही वस्तू तयार करीत असताना पाहणारा साक्षीदार मिळाला आहे, ' असे पश्चिम विभागाच्या कारागृह उपमहानिरीक्षक स्वाती साठे यांनी बुधवारी पत्रकारांशी बोलताना स्पष्ट केले.

पोळ याने स्टंटबाजी करून कारागृहाची बदनामी केली आहे. मात्र कारागृहात मोबाइल कसा आला, याबाबत संशयित दहा कर्मचाऱ्यांची चौकशी सुरु केली आहे. यामध्ये ते दोषी आढळल्यास कठोर कारवाई केली जाणार असल्याचेही साठे यांनी सांगितले. कारागृहाच्या पुणे दक्षता पथकाने कारागृहात मोबाइल कसा आणला? याची चौकशी सुरु केली आहे.

पोळ कळंबा कारागृहात पिस्तूल घेऊन फिरत असल्याचा व्हिडिओ २७ नोव्हेंबरला व्हायरल झाला होता. या प्रकाराने कळंबा कारागृह प्रशासन हादरुन गेले. या पार्श्वभूमीवर साठे मंगळवारी रात्री कोल्हापुरात दाखल झाल्या. बुधवारी त्यांनी सकाळी दहा वाजल्यापासून कारागृहात पोळसह संशयित दहा कर्मचाऱ्यांची चौकशी केली. त्याला मदत करणारा कैदी अमोल पवार याचीही चौकशी केली. त्यानंतर त्यांनी पत्रकारांशी संवाद साधला.

त्या म्हणाल्या, 'पोळ दोन वर्षांपूर्वी कळंबा कारागृहात दाखल असून तो न्यायालयीन कोठडीत आहे. त्याने तयार केलेल्या व्हिडिओत दाखविलेले पिस्तूल खोटे आहे. कारागृह प्रशासनाकडून आयोजित केलेल्या 'बंदी रजनी' या कार्यक्रमात त्याचा सहभाग होता. त्यावेळी कैद्यांतील सुप्त गुणांना वाव देण्यासाठी पिस्तूलसदृश्य वस्तूंसह अन्य वस्तू तयार केल्या होत्या. त्या करण्यात पोळचाही सहभाग होता. मात्र त्याने पिस्तूल असल्याचे भासवत तशी क्लिप व्हायरल केली. मात्र त्याच्याकडे मोबाइल कसा आला, त्याची चौकशी सुरु केली आहे. कर्मचारी, व्हिजिटर्स, धान्याचा ट्रक किंवा कामगार यांच्याकडून तो आणला असण्याची शक्यता आहे. कैदी अमोल पवारने पोळला मदत केल्याचा संशय आहे. काही दिवसांत या प्रकरणाचा चौकशी अहवाल तयार केला जाईल. त्यानंतर दोषींवर कडक कारवाई होईल.'

.. .. ..

कोल्हापूर टाइम्स टीम

काँग्रेस, राष्ट्रवादी काँग्रेसच्या सत्तेच्या फॉर्म्युलानुसार महापौर शोभा बोंद्रे यांनी मुदत संपल्यानंतर राजीनामा दिला. त्यांच्या राजीनाम्यानंतर महापौरपद राष्ट्रवादी काँग्रेसकडे येणार असल्याने या पक्षातील इच्छुकांनी मोर्चेबांधणी सुरू केली आहे. अॅड. सुरमंजिरी लाटकर, सरिता मोरे, अनुराधा खेडकर, माधवी गवंडी आणि मेघा पाटील अशी इच्छुकांची मांदीयाळी असली, तरी नेत्यांच्या आदेशानंतर कोणाला संधी मिळेल हे स्पष्ट होईल. तरीही सर्वच इच्छुकांनी नेत्यांकडे पदासाठी दावा केला आहे.

महापालिकेच्या २०१५मध्ये झालेल्या निवडणुकीनंतर काँग्रेस-राष्ट्रवादी काँग्रेस आघाडी सत्तेवर आली. आघाडी स्थापन करताना सत्तेचा फॉर्म्यूला निश्चित झाला. काठावरील बहुमत असल्याने चार अपक्षांसह शिवसेनेच्या चार सदस्यांची मदत घेतली. त्यानुसार महापौर, उपमहापौर आणि इतर समित्यांच्या सभापतिपदाची विभागणी झाली. गेल्यावर्षीच्या स्थायी समिती सभापतीपदाच्या निवडीचा अपवाद वगळता ठरल्याप्रमाणे इतर निवडी पार पडल्या. त्याच पद्धतीने महापौर, उपमहापौर निवड पार पाडण्याची तयारी काँग्रेस-राष्ट्रवादीने केली आहे. राष्ट्रवादी काँग्रेसकडे इच्छुकांची मांदीयाळी असल्याने पक्षाचे नेते आमदार हसन मुश्रीफ यांची डोकेदुखी वाढली आहे. पक्षातील बंडखोरी टाळण्यासाठी सर्वांच्या मुलाखती घेण्याचे नियोजन केले असले, तरी इच्छुकांनी पक्षातच स्वतंत्र गट करत नेत्यांकडे आपली दावेदारी केली आहे. यात अॅड. सूरमंजिरी लाटकर यांचे पती राजेश आणि सरिता मोरे यांचे पती व माजी नगरसेवक नंदकुमार मोरे आघाडीवर आहेत. पक्षातील सर्वच महिला पदासाठी दावेदारी करू लागल्याने नेत्यांची डोकेदुखी चांगलीच वाढली आहे. सर्वांची बोळवण करताना नेत्यांची दमछाक होणार आहे. 'स्थायी'प्रमाणे येथेही बंडखोरी होऊ नये, यासाठी नेते खबरदारी घेत आहेत. त्यामुळे सर्व इच्छुकांच्या मुलाखती घेतल्या जात आहेत. मात्र यावेळी पद देताना आगामी लोकसभा व विधानसभा निवडणूक डोळ्यासमोर ठेवून नाव निश्चित केले जाईल यात शंका नाही.

उपमहापौरपदाशी इच्छुक कमी

उपहापौरपद काँग्रेस पक्षाकडे असल्याने सभागृहातील संख्येवरुन इच्छुक जास्त असण्याची शक्यता होती. मात्र या पदासाठी नगरसेवकांनी फारसे प्रयत्न केलेले नाहीत. त्यामुळेच श्रावण फडतारे आणि अशोक जाधव यांची नावे चर्चेत आहेत. महापौर, उपमहापौर निवडीनंतर जानेवारीत स्थायी समितीच्या काही सदस्यांचा कार्यकाळ संपणार आहे. त्यामुळे आधी स्थायी समितीत प्रवेश करून सभापतिपदासाठी नगरसेवक भूपाल शेटे यांनी मोर्चेबांधणी सुरू केली आहे.

इच्छुकांच्या गाठीभेटी

महापौर शोभा बोंद्रे यांनी सोमवारी राजीनामा दिल्यानंतर राष्ट्रवादीच्या इच्छुकांनी मोर्चेबांधणीस सुरुवात केली. गेल्या तीन वर्षांतील कामगिरी, कोणतेही पद मिळाले नसल्याची भूमिका इतरांना पटवून दिली जात आहे. विरोधी आघाडीतील खास मित्रांचीही इच्छुकांकडून भेट घेतली जात आहे. भाजप-ताराराणीने अद्याप आपले पत्ते खुले केलेले नाहीत.

अॅड. सूरमंजिरी लाटकर

अॅड. लाटकर या सभागृहात नेहमीच अभ्यासपूर्ण भाषणातून शहराचे प्रश्न मांडतात. त्यांचे पती राजेश पक्षवाढीसाठी नेहमीच प्रयत्नशील असून आमदार मुश्रीफ यांचे विश्वासू समर्थक अशी त्यांची ओळख आहे. ताराबाई पार्क प्रभागातील पोटनिवडणुकीच्या माध्यमातून त्यांना सभागृहात आणण्याचा पक्षाचा प्रयत्न अपयशी ठरला. त्यामुळे त्यांच्या पत्नीला महापौरपद देण्याचा प्रयत्न असला तरी त्यांना पक्षांतर्गत विरोध असल्याची चर्चा आहे.

जमेच्या बाजू

- उच्च विद्यावभूषित

- संभाषण कौशल्य

- सभागृहात अभ्यासपूर्ण मांडणी

- पती राजेश हे आमदार हसन मुश्रीफांचे कट्टर कार्यकर्ते

सरिता मोरे

माजी नगरसेवक नंदकुमार मोरे यांना पक्षाची उमेदवारी देताना पुढील काळात एखादे महत्वाचे पद देण्याचे आश्वासन नेत्यांनी दिले होते. त्यामुळे गेल्या तीन वर्षात कोणत्याही पदाची मागणी केली नाही असा त्यांचा दावा आहे. सध्या त्यांनी महापौरपदासाठी जोरदार मोर्चेबांधणी केली आहे. मोरे हे आक्रमक नेतृत्व असल्यामुळे त्यांच्या पत्नी सरिता यांची दावेदारी मजबूत मानली जाते. गेल्या काही वर्षांत आमदार राजेश क्षीरसागर व मोरे यांच्यात सख्य असल्याने शिवसेनेचे चारही नगरसेवक त्यांनाच पाठिंबा देतील अशी अटकळ आहे.

जमेच्या बाजू

- निवडणुकीवेळी पदाधिकारी करण्याचे आश्वासन

- प्रभागाचे दोनवेळा नेतृत्व

- पक्षातंर्गत मोठा पाठिंबा

- पती नंदकुमार हे पक्षाचे विश्वासू कार्यकर्ते

अनुराधा खेडकर

गेल्या २० वर्षांपासून लक्षतीर्थ वसाहत प्रभागात खेडकर कुटुंबीय नेतृत्व करतात. त्यामुळेच अनुराधा खेडकर यांनी महापौरपदासाठी आग्रह धरला आहे. त्यांचे पती सचिन यांनी यापूर्वी उपमहापौरपद भूषवले आहे.

- कुटुंबीचे सलग २० वर्षे प्रतिनिधीत्व

- सभागृहातील ज्येष्ठता

- उपमहापौरपदाची एकदा संधी

- पती सचिन यांचा उत्कृष्ट जनसंपर्क

माधवी गवंडी

गेल्या दहा वर्षांपासून पंचगंगा प्रभागातून प्रकाश गवंडी व त्यांच्या पत्नी माधवी गवंडी या महापालिकेचे प्रतिनिधीत्व करतात. आमदार मुश्रीफ यांचे अत्यंत विश्वासू कार्यकर्ते म्हणून त्यांची ओळख आहे. पक्षाचा आदेश त्यांनी नेहमीच मानला आहे. त्यामुळे अनेकदा पदापासून वंचित राहावे लागल्याचे त्यांचे म्हणणे आहे. हसिना फरास यांना महापौरपद देण्यापूर्वी गवंडी यांचे नाव आघाडीवर होते. ऐनवेळी नेत्यांनी समजूत काढल्यानंतर त्यांनी माघार घेतली. त्यानंतर त्यांनी पदासाठी नेत्यांकडे आग्रह धरला नाही. ही त्यांची जमेची बाजू असल्याचे मानले जात आहे.

- सलग दोनवेळा प्रतिनिधीत्व

- अद्याप कोणतेही पद नाही

- हसिना फरास यांच्यावेळेपासून पदाचे दावेदार

- पती प्रकाश यांचा भागातील संपर्क

मेघा पाटील

स्थायीच्या निवडणुकीमध्ये संख्याबळ जास्त असून राष्ट्रवादीचे जिल्हाध्यक्ष ए. वाय. पाटील यांच्या स्नुषा मेघा पाटील यांना पराभव झाला. आघाडीच्या गाफीलपणाचा फायदा घेत भाजप-ताराराणी आघाडीने सभापतीपद खेचून आणले. या पराभवाचे शल्य असल्याने त्या महापौरपदासाठी आग्रही आहेत.

- स्थायीतील पराभवामुळे पुन्हा मागणी

- सासरे ए. वाय. पाटील राष्ट्रवादीचे जिल्हाध्यक्ष

म. टा. प्रतिनिधी, कोल्हापूर

दोन आठवड्यांपासून तळ ठोकून असलेल्या दोन गव्यांनी बुधवारी रमणमळा परिसर सोडला. राजाराम बंधाऱ्याजवळून वडणगेमार्गे पन्हाळा, गगनबावडा दिशेने ते गेले असावेत, अशी माहिती सहायक उपवनसंरक्षक विजय गोसावी यांनी पत्रकारांशी बोलताना दिली. गवे पुन्हा परतू नयेत, यासाठी वन कर्मचाऱ्यांची पथके गस्त घालत आहेत. कर्मचारी मिरची धूर आणि डबे वाजवून गवे नागरी वस्तीकडे येऊ नयेत, याची खबरदारी घेत आहेत.

विन्स हॉस्पिटलच्या पाठीमागील ऊस शेतात गव्यांचे वास्तव्य होते. जयंती नाल्याच्या दिशेने येण्याचा ते प्रयत्न करीत होते. यामुळे ५० ते ६० वन कर्मचाऱ्यांनी गव्यांना राजाराम बंधाऱ्याकडे हुसकावण्याची मोहिम राबवली. कर्मचाऱ्यांनी मंगळवारी सकाळी दोन तास ड्रोन कॅमेऱ्यातून शोध घेतला, पण ते कॅमेराबध्द झाले नाहीत. यामुळे ते हॉस्पिटल परिसरातून गेल्याचे स्पष्ट झाले. बुधवारी दिवसभर कर्मचाऱ्यांनी पुन्हा शोध घेतला. त्यावेळी राजाराम बंधाऱ्यानजीक नदीतून गवे वडणगेच्या दिशेने गेल्याच्या पाऊलखुणा दिसून आल्या. वडणगे परिसरातील काही रहिवाशी, वाहनधारकांना पहाटे गवा दिसल्याचे समजते. गवे नागरी वस्तीपासून दूर गेल्याने वनखात्याने सध्यातरी सुटकेचा नि:श्वास सोडला आहे .

-----------

लोगो... महामंडळाचा महाकारभार ... ४

फोटो - जीर्ण इमारतीत सुरू असलेले यंत्रमाग महामंडळाचे कार्यालय

राजेंद्र पाटील, इचलकरंजी

राज्य सरकारकडून आवश्यक आणि पुरेसा निधी उपलब्ध होत नसल्याने अनेक वर्षांपासून तोट्यात चाललेल्या राज्य यंत्रमाग महामंडळाच्या इचलकरंजी येथील कार्यालयाची ओळख पुसली जाणार आहे. जीर्ण इमारतीत सुरू असलेल्या या कार्यालयास नावाचा साधा फलकही लावलेला नाही. सरकारच्या महामंडळाच्या कार्यालयात अवघे दोनच कर्मचारी कार्यरत आहेत. 'महाराष्ट्राचे मँचेस्टर' अशी ओळख असलेल्या वस्त्रनगरीत यंत्रमाग महामंडळाच्या कार्यालयाची दुर्दशा निश्चितच लाजिरवाणी म्हणावी लागेल. सरकारने याकडे तातडीने आणि गांभीर्याने लक्ष पुरवून निधी न दिल्यास कार्यालयालाही टाळे ठोकण्याची वेळ येणार आहे.

सरकारने विविध उद्योगांना भरारी देण्याच्या उद्देशाने राज्यात विविध महामंडळांची स्थापना केली. त्यानुसार सन १९६२ साली सर्वप्रथम राज्य खादी ग्रामोद्योगाची स्थापना झाली. त्यानंतर १९६६ मध्ये वस्त्रोद्योग, १९७१ मध्ये हातमाग महामंडळ व त्यानंतर १९७२ साली यंत्रमाग महामंडळाची स्थापना केली. राज्यातील साधे यंत्रमाग अडचणीतून बाहेर यावेत व हा उद्योग सक्षम व्हावा यासाठी खऱ्या अर्थाने या महामंडळाची मुहूर्तमेढ रोवली गेली. सुरुवातीची काही वर्षे सुरळीतपणे कामकाज सुरू झाल्यानंतर निधीअभावी या महामंडळाच्या कार्याला ब्रेक लागला. राज्यातील सत्ता परिवर्तनाच्या हिंदोळ्यात कमी-अधिक प्रमाणात निधीला कात्री लागत चालल्याने त्यामध्ये केवळ अधिकारी व कर्मचाऱ्यांचे वेतन भागू लागले. परिणामी राज्यातील यंत्रमागधारकांवर सरकारी सवलतींपासून वंचित राहण्याची वेळ येऊ लागली. हीच अवस्था इचलकरंजीतील महामंडळ कार्यालयाची झाली आहे.

महामंडळाकडून यंत्रमागधारकांना कापड उत्पादनासाठी कमी दरात सूत व बिमे मिळणेच बंद झाल्याने शहरातील यंत्रमागावर कापड उत्पादनाची मुख्य प्रक्रियाच ठप्प होत चालली आहे. महामंडळाच्या निधीत कपात होत चालल्याने आर्थिक कारणास्तव निम्म्याहून अधिक कर्मचाऱ्यांनी स्वेच्छानिवृती घेतल्या आहेत. या महामंडळाला ऊर्जितावस्था आणण्यासाठी सरकारने केलेल्या वल्गना हवेतच विरल्याने येथील कार्यालयाची वाटचाल बंदच्या दिशेने चालल्याची चिन्हे दिसत आहेत. राज्यात सत्तांतर झाल्यावर स्वाभिमानी शेतकरी संघटनेचे रविकांत तुपकर यांची या महामंडळाच्या अध्यक्षपदी निवड करण्यात आली. तत्पूर्वी सोलापूरचे चंद्रकांत दायमा यांची मुदत बाकी असल्याने तुपकरांना या खुर्चीपासून दूरच राहावे लागले. त्यानंतर इचलकरंजीतील भाजपचे जिल्हाध्यक्ष हिंदुराव शेळके यांच्याकडे यंत्रमाग महामंडळाचे अध्यक्षपद सोपविण्यात आले. त्यावेळेला कोल्हापूर जिल्ह्याच्या वाट्याला हे एकमेव महामंडळ होते.

महामंडळच्या वतीने ऑगस्ट २०१६ मध्ये इचलकरंजीत झालेल्या एका कार्यक्रमात प्रायोगिक तत्त्वावर बीम वाटप करण्यात आले. त्यावेळी राज्य सरकारच्या वतीने महामंडळास एक कोटी रुपये भागभांडवल दि होते. त्याचा विनियोग व्यवस्थित केल्यास निधी कमी पडू देणार नाही, अशी हमी वस्त्रोद्योग मंत्री सुभाष देशमुख यांनी दिली होती. या कार्यक्रमात चार यंत्रमागधारकांना प्रत्येकी आठ याप्रमाणे ३२ बिमे दिली, पण त्यानंतर कोणालाही बिमे मिळालीच नाहीत. अवघ्या दोन आठवड्यातच सरकारच्या ई-निविदा कामकाज प्रणालीमुळे महामंडळाचे कामकाज ठप्प झाले. ते आजतागायत आहे तसेच आहे.

यंत्रमाग महामंडळाच्या राज्यभरातील मुंबई, नागपूर, इचलकरंजी, कराड येथील कार्यालयात पूर्वी ३७ अधिकारी, कर्मचारी सेवेत होते. महामंडळाच्या केविलवाण्या आर्थिक स्थितीमुळे अनेकांनी स्वेच्छानिवृत्ती घेतल्याने मोजक्याच अधिकारी व कर्मचाऱ्यांवर कार्यालयांचा डोलारा सुरू आहे. महामंडळाची अवस्था सुधारून ऊर्जितावस्था येण्यासाठी सरकारकडे २५ कोटी रुपये भागभांडवलाची मागणी केली होती. पण यंत्रमाग महामंडळासाठी निधीच उपलब्ध केला जात नसल्याने ही महामंडळे नावापुरतीच उरली आहेत. बहुतांश सर्वच कार्यालयांत अधिकारी व कर्मचाऱ्यांची संख्या घटत चालली आहे, तर वस्त्रनगरीतील कार्यालयात केवळ दोनच कर्मचारी कामकाज पाहत आहेत. यंत्रमाग महामंडळाची एकूणच बिकट अवस्था पाहता ती बंद पडण्याच्या मार्गावर असून त्यांना ऊर्जितावस्था देण्यासाठी लोकप्रतिनिधींसह राज्य सरकारसमोर मोठे आव्हान उभे ठाकले आहे. (समाप्त)

०००००

सरकारची अनास्था

यंत्रमाग महामंडळाचे अध्यक्ष हिंदुराव शेळके यांच्याशी संपर्क साधला असता त्यांनी या संदर्भात भाष्य करणे टाळले. शहरातील महामंडळाचे कार्यालय एका जीर्ण इमारतीत असून, त्याठिकाणी नावाचा साधा फलकही दिसून येत नाही. त्यामुळे सरकारची या महामंडळाबाबतीत अनास्थाच दिसून येत असल्याच्या प्रतिक्रिया उमटत आहेत.

०००

म. टा. वृत्तसेवा, जयसिंगपूर

शिरोळ तालुक्यातील बुबनाळ ते कवठेगुलंद माळ रस्त्याचे खडीकरण, डांबरीकरण करावे, या मागणीसाठी बुबनाळ ग्रामपंचायत सदस्या, सुकाणू समिती सदस्य, ग्रामस्थ व शालेय विद्यार्थ्यांनी नृसिंहवाडी येथे औरवाड फाट्याजवळ रास्ता रोको आंदोलन केले. आंदोलनामुळे तब्बल दोन तास वाहतूक ठप्प झाली. पंचायत समितीच्या बांधकाम विभागाकडून लेखी आश्‍वासन मिळाल्याने आंदोलन मागे घेण्यात आले.

बुबनाळ ते कवठेगुलंद माळ या चार किलोमीटर रस्त्याची अक्षरश: चाळण झाली आहे. बुबनाळ गावातून कवठेगुलंद येथे दररोज चारशे विद्यार्थी जीव मुठीत धरून या रस्त्यावरून प्रवास करतात. वाहनधारकांनाही या रस्त्यावरून जाताना तारेवरची कसरत करावी लागते. कन्यागत महापर्वकाळात या रस्त्यासाठी निधी मंजूर आहे, पण तो पुरेसा नसल्याने काम ठप्प आहे. रस्त्यावर खड्ड्यांचे साम्राज्य असल्याने यासंदर्भात ग्रामस्थांनी निवेदने दिली. मात्र, दुर्लक्ष होत असल्याने ग्रामस्थ रस्त्यावर उतरले.

सकाळी अकरा वाजता सरपंच रोशनबी बैरागदार, सुकाणू समिती सदस्य, ग्रामस्थ, विद्यार्थी औरवाड फाटा येथे जमले. त्यानंतर वाहतूक रोखून धरली. कवठेगुलंद, बुबनाळ रस्ता झालाच पाहिजे, अशा घोषणा दिल्या. आंदोलनामुळे कुरुंदवाड, शिरोळ, औरवाड या मार्गावरील वाहतूक ठप्प झाली. यावेळी शिरोळचे पोलीस उपनिरीक्षक प्रवीण जाधव फौजफाट्यासह आंदोलनस्थळी आले. आंदोलन थांबविण्याचे त्यांनी आवाहन केले, मात्र ग्रामस्थांनी शांततेने तब्बल दोन तास आंदोलन सुरु ठेवले. दरम्यान पंचायत समितीच्या बांधकाम विभागाचे शाखा अभियंता ए.एस. खोत यांनी आंदोलनस्थळी येऊन सदर रस्त्यासाठी एक कोटी अंदाजपत्रक पाठविल्याचे सांगितले. अंदाजपत्रक मंजूर होऊन रस्ता कामास सुरुवात होईल, असे लेखी आश्‍वासन दिल्याने आंदोलन स्थगित केले.

आंदोलनात सुरेश शहापुरे, अजित शहापुरे, महावीर मगदूम, जगन्नाथ जाधव, विद्याधर मरजे, नाभिराज मरजे, सुभाष शहापुरे यांच्यासह उपसरपंच सोनाली शहापुरे, सदस्यां त्रिशला कुंभोजे, पुष्पलता ऐनापुरे, तंटामुक्त अध्यक्ष मुनिर मकांनदार, आदींसह ग्रामस्थ सहभागी झाले होते.

०००००

प्रवीण कांबळे, हातकणंगले

कोल्हापूर व सांगली जिल्ह्यात व्यापाऱ्यांनी खरेदी केलेल्या विविध प्रकारच्या किराणा मालासह अन्य वस्तूंचा सेस भरूनही हातकणंगले, शिरोळ तालुक्यांतील बाजार समित्यांकडून हजारो किराणा व्यापारी, धान्य व अडत व्यावसायिकांकडून गेल्या ४५ वर्षांपासून अनधिकृतपणे घेत असलेल्या दुबार सेसने व्यापारीवर्ग अक्षरशः मेटाकुटीला आला आहे. याबाबत तक्रारी करूनदेखील कोणतीही दखल घेतली जात नसल्यामुळे व्यापारी हवालदिल झाले आहेत.

दरम्यान, हुपरी परिसरातील किराणा व्यावसायिकांनी राज्याचे कृषी राज्यमंत्री सदाभाऊ खोत यांना निवेदन दिल्यानंतर त्यांनी तत्काळ सहायक निबंधक, कोल्हापूर यांना चौकशी करून अहवाल सादर करण्याचे आदेश दिले आहेत.

वाढत्या मॉल संस्कृतीमुळे छोटे-मोठे किराणा व्यापारी, धान्य व अडत, फिरत्या व्यावसायिकांचा व्यवसाय पूर्णपणे बंद पडण्याच्या मार्गावर आहे. हातकणंगले व शिरोळ तालुक्यांतील व्यापारी जवळची मोठी बाजारपेठ म्हणून कोल्हापूर व सांगली येथे आपल्या सर्व मालाची खरेदी करतात. त्यावेळी संबंधित व्यापारी एक रुपये सेस व पाच पैसे अधिभार असा १.०५ सेस लावून बिले देतात. असे असताना हातकणंगले तालुक्यातील वडगाव बाजार समिती व शिरोळ तालुक्यातील जयसिंगपूर बाजार समिती यांच्याकडून खरेदी केलेल्या मालावर हातकणंगले व शिरोळ तालुक्यातील व्यापाऱ्यांकडून अनधिकृतपणे कोट्यवधी रुपयांचा सेस आकारला जातो. जर एखाद्या व्यापाऱ्याने सेस देण्यास नकार दिल्यास लायसन्स रद्द करण्याची धमकी बाजार समितीच्या व्यवस्थापनाकडून दिली जाते. त्यायामुळे व्यापारीवर्गात संतप्त प्रतिक्रिया उमटत आहेत.

याबाबत हुपरी परिसरातील किराणा व्यापाऱ्यांनी कृषी राज्यमंत्री खोत यांची भेट घेऊन वडगाव बाजार समितीकडून होणारी अन्यायी सेस आकारणी रद्द करण्याच्या मागणीचे निवेदन दिले होते. यावेळी मंत्री खोत यांनी दुबार सेस भरण्याचा आदेश कोठेही नसल्यामुळे व्यापाऱ्यांनी तो भरू नये तसेच वडगाव बाजार समितीची चौकशी करण्याचे आदेश सहायक निबंधकांना दिल्याने व्यापाऱ्यांतून समाधान व्यक्त केले आहे.

000000

सेस न भरल्यास जप्तीची धमकी

राधानगरी, करवीर, गडहिंग्लज या तालुक्यांतील बाजार समित्या दुबार सेस घेत नसल्यामुळे हातकणंगले तालुक्यातील अनेक गावांतील व हुपरी परिसरातील अनेक व्यापाऱ्यांनी दुबार सेस भरण्यास असमर्थता दर्शविली. मात्र वडगाव बाजार समिती व्यवस्थापनाचे अधिकारी सर्व किराणा माल जप्त करत कारवाईची धमकी देत असल्यामुळे व्यापारी हतबल झाले आहेत.

000000

कोट...

एकाच किराणा मालासाठी दोनवेळा सेस भरावा लागत असल्यामुळे किरकोळ व अनेक किराणा व्यापारी देशोधडीला लागले आहे. वडगाव बाजार समितीकडून अन्यायी सेस गोळा करून सर्वसामान्य व्यापाऱ्यांची लुबाडणूक होत आहे. याबाबत अनेक वेळा तक्रारी करूनही व्यापाऱ्यांना न्याय मिळाला नाही. त्यामुळे सेस रद्द होण्यासाठी प्रसंगी आंदोलन करू.

सुरेश इंग्रोळे, अध्यक्ष, हुपरी किराणा व भुसारी व्यापारी असो.

000000

★सरकारच्या नियमानुसार बाजार समिती सेस भरून घेते. यामध्ये व्यापाऱ्यांवर अन्याय करण्याचा बाजार समित्यांचा हेतू नाही. नवीन अध्यादेशाचे कायद्यात रूपांतर झाल्यानंतर आपोआपच हा दुबार सेस बंद होईल.

आनंदराव पाटील, सचिव, वडगाव कृषी उत्पन्न बाजार समिती

000000

व्यापाऱ्यांकडून दुबार सेस घेण्याचा बाजार समित्यांना अधिकार नाही. वडगाव बाजार समितीची योग्य ती चौकशी करून याबाबतचा अहवाल वरिष्ठांना पाठविणार आहोत.

मनोहर माळी, उपनिबंधक, सहकारी संस्था, हातकणंगले

000000

फोटो... माने , शेट्टी, खोत

Gurubal.Mali@timesgroup.com

gurubalmaliMT

कोल्हापूर

राजकीय सत्ताकाळात इतर सत्तास्थाने निर्माण न केल्यास नंतर राजकारणात बेदखल होण्याची पाळी येते. अशीच वेळ काही वर्षात दिवंगत बाळासाहेब माने गटावर आली. त्यामुळे राष्ट्रवादी पक्षावर राग काढत धनुष्यबाण उचलेल्या या गटाला शिवसेनेचा आधार मिळाला. पण लोकसभा निवडणुकीत खासदार राजू शेट्टी यांच्या रूपाने तगडा उमेदवार समोर असल्याने या निवडणुकीत किमान हवा निर्माण करण्याचे आव्हान धैर्यशील माने यांच्यासमोर आहे. राष्ट्रवादीतील अंतर्गत वादाने या पक्षाच्या ताकदीवर आणखी मर्यादा आल्या असून अनेक तालुक्यांत हा पक्ष शोधण्याची वेळ नेत्यांवर येणार आहे.

दिवंगत बाळासाहेब माने पाचवेळा तर त्यांच्या स्नुषा निवेदिता माने दोन वेळा लोकसभेला निवडून आल्या. यामुळे हातकणंगले मतदारसंघ एकेकाळी माने गटाचा बालेकिल्ला होता. आवाडे, कुंभार, कदम गटाने हा किल्ला भेदण्याचा अनेकदा अयशस्वी प्रयत्न केला. या सत्ता काळात माने गटाने राजकारणासाठी आवश्यक असणारी इतर सत्तास्थाने स्थापन केली नाहीत. यामुळे खासदार राजू शेट्टी यांच्यासारख्या कार्यकर्त्याने लोकसभेची वाट धरली आणि या गटाला उतरती कळा लागली. लाखाच्या फरकाने पराभव झाल्यानंतर राष्ट्रवादीत हा गट बेदखल झाला. त्यामुळे हा मतदारसंघ काँग्रेसला देण्यात आला. या बदल्यात पक्षाच्या महिला आघाडीच्या राष्ट्रीय अध्यक्षा असलेल्या निवेदिता मानेंना विधानपरिषदेवर संधी देण्याचा शब्द खुद्द शरद पवार यांनी दिला. पण नंतर तो पाळला नाही. धैर्यशील माने यांना जिल्हा परिषदेत उपाध्यक्षपद देण्यात आले. त्यानंतर मात्र त्यांच्या पत्नीचा जि.प निवडणुकीत पराभव झाला आणि माने गट सत्तेबाहेर फेकला गेला. ना राजकीय ताकद ना सहकारी संस्था या कात्रीत सापडलेल्या या गटाला पक्षाने कुठेतरी संधी द्यावी म्हणून अनेकदा बंडखोरीचा इशारा देण्यात आला. जि.प. निवडणुकीत बंडखोरी केली. माजी आमदार महादेवराव महाडिक यांच्यासह अनेक नेत्यांना भेटून अनेक पर्यायांची चाचपणी केली. पण या गटाकडे पक्षाच्या स्थानिक नेत्यांबरोबरच सर्वांनीच दुर्लक्ष केल्याने अखेर त्यांनी घड्याळाचा पट्टा सोडला.

हातकणंगले मतदारसंघ स्वाभिमानी शेतकरी संघटनेला सोडण्याचे संकेत पवारांनी दिले आहेत. यामुळे लढायचे असेल तर शिवसेना अथवा भाजप हेच माने गटाकडे पर्याय होते. त्यातील सेनेचा पर्याय त्यांनी निवडला आहे. मुळात सेनेकडे या मतदारसंघात प्रबळ लांबच लढायला परिचित उमेदवार नव्हता. त्यामुळे आमदार उल्हास पाटील यांचे नाव त्यांची इच्छा नसताना पुढे केले जात होते. धैर्यशील माने सेनेत आल्याने किमान मतदारसंघाला माहित असलेला आणि काही प्रमाणात गट असलेला उमेदवार मिळाला आहे. ताकद कमी झाल्याने या गटालाही कुणाच्या तरी आधाराची गरज होती. त्यामुळे बुडत्याला काडीचा आधार अशी अवस्था सेनेची आणि माने गटाची झाली आहे. लोकसभा हरल्यानंतर हा गट अनेक पक्षांत विखुरला. अशोक स्वामी, मदन कारंडे, विठ्ठलराव नाईक निंबाळकर असे अनेक कारभारी या गटाबरोबर नाहीत. अशोकराव जांभळे असले तरी ते पक्षाचा व्हिप मानत नाहीत, मग गटाला कसे विचारणार? यामुळे या गटाची अवस्था फारच बिकट झाली होती. या पार्श्वभूमीवर किमान उत्साह येण्यासाठी धनुष्यबाण उपयोगी पडणार आहे.

..........

चौकट

सदाभाऊंच्या तयारीचे काय ?

हातकणंगले मतदारसंघ भाजपकडे आहे. येथून लढण्यासाठी राज्यमंत्री सदाभाऊ खोत जोरदार तयारी करत आहेत. याशिवाय माजी मंत्री विनय कोरे, आमदार सुरेश हाळवणकर यांचीही नावे चर्चेत आहेत. पण मतदारसंघ सुरक्षित नसल्याने लढण्याची फारशी कुणाची तयारी नाही. दोन्ही काँग्रेसबरोबर स्वाभिमानी शेतकरी संघटनेने आघाडी केल्याने शेट्टींची ताकद आणखी वाढली आहे. अशा वेळी त्यांच्याशी लढायला प्रबळ उमेदवाराचा शोध सुरू आहे. पण तो मिळत नसल्याने भाजप सेनेमध्ये जागा वाटपात फार वाद होईल असे वाटत नाही. पारंपारिक जागा वाटपानुसार ही जागा भाजपकडे असली तरी सेनेने ती अनेकदा लढवली आहे. यावेळी देखील तेच होण्याची शक्यता आहे. किमान मतदासंघात माहित असलेला उमेदवार म्हणून शिवसेना मानेंना प्राधान्य देईल.

.............

चौकट

राष्ट्रवादीचे नुकसान

माने गटाच्या निर्णयाने राष्ट्रवादीचे फार नसले तरी नुकसान मात्र निश्चित झाले आहे. त्यांच्या रूपाने हातकणंगले तालुक्यात घड्याळाची टिकटिक सुरू होती. पण आता या तालुक्यासह करवीर, कोल्हापूर दक्षिण, शाहूवाडी, पन्हाळा या मतदारसंघात पक्षाला कार्यकर्ते शोधण्याची वेळ येणार आहे. हा पक्ष आता केवळ राधानगरी, कागल, चंदगड, भुदरगड तालुक्यापुरताच मर्यादित राहिला आहे. लोकसभेला सामोरे जाताना खासदार धनंजय महाडिक, आमदार हसन मुश्रीफ यांची जबाबदारी वाढणार आहे.

महापालिकेचा लोगो वापरावा

टीपीतील काही अधिकाऱ्यांची बांधकाम व्यावसायिकांसोबत दुकानदारी

म. टा. प्रतिनिधी, कोल्हापूर

महापालिकेचा नगररचना विभाग हा सर्वाधिक मलईदार विभाग. ले आऊटपासून बांधकाम परवानापर्यंतची सगळी कामे या विभागाशी निगडीत. अनेक वर्षे एकाच विभागात नोकरी केल्यामुळे या विभागातील कर्मचाऱ्यांना शहरातील आरक्षित जागा, पर्चेस नोटीसच्या जागांची खडानखडा माहिती. त्या माहितीच्या आधारे विभागातील काही उपरचनाकारांनी महापालिकेतील कारभारी आणि बांधकाम व्यावसायिकांसोबत दुकानदारी सुरू केली आहे. पगार महापालिकेचा आणि सल्ला कारभाऱ्यांना ही त्यांच्या कामाची पध्दत आहे.

महापालिकेतील कारभारी मंडळींचा अशा अधिकाऱ्यांना वरदहस्त असल्यामुळे वर्षानुवर्षे अनेकांनी नगररचना विभागातील जागा सोडलेली नाही. नगरचना विभागातील सहायक संचालक महापालिकेत प्रतिनियुक्तीवर येतात. काही अधिकाऱ्यांना शहराची ओळख नसते. त्यामुळे 'वासरात लंगडी गाय शहाणी' प्रमाणे नगररचना विभागातील एका उपरचनाकाराचा 'साहेबा'पेक्षा जास्त रुबाब असतो. कारभाऱ्यांच्या मर्जीतील अधिकारी म्हणून त्याचेही नगररचना विभागात 'वजन' वाढले आहे. सहायक संचालकांची तीन वर्षांतून एकदा बदली होते, नवीन अधिकारी रुजू होतात. मात्र प्रत्येक अधिकाऱ्यासोबत हा अधिकारी 'नारायण' म्हणून हजर असतो.

तर टीपीतील एक उपरचनाकार हा महापालिकेचा अधिकारी कमी आणि कारभाऱ्यांचा कन्सल्टंट म्हणून जादा काम करत असल्याची चर्चा राजारामपुरी विभागीय कार्यालय आणि महापालिका चौकात असते. शहरातील पर्चेस नोटीस, आरक्षित जागा, भूसंपादन प्रक्रियेत अडकलेल्या जमीनीची माहिती त्याला मुखोद्गत आहे. आरक्षित जागा महापालिकेच्या मालकीच्या पदरात पडतील यापेक्षा नियमातील पळवाटा शोधून त्या बांधकाम व्यावसायिक व कारभाऱ्यांच्या हाती कशा लागतील या पध्दतीने काम करणारी यंत्रणा टीपीमध्ये आहे.

.......

कार्यालय सुटल्यावर कारभार

सकाळी दहा ते सायंकाळी साडेपाच ही कार्यालयीन कामकाजाची वेळ. मात्र टीपीतील काही अधिकारी, सर्व्हेअर दिवसभर कार्यालयात आढळत नाहीत. नागरिक दिवसभर त्यांच्या भेटीसाठी कार्यालयात हेलपाटे मारत असतात. काही जण तासनतास तिष्ठत उभे राहतात. मात्र अधिकाऱ्यांचा ठावठिकाणा लागत नाही. सायंकाळनंतर या अधिकाऱ्यांचा कारभार सुरू होतो. कधी कारभारी मंडळी, कधी बांधकाम व्यावसायिक, कधी बिल्डरधार्जिण्या नगरसेवकांसोबत सल्लामसलत होते. बांधकाम व्यवसायाशी संबंधित व्यावसायिक, सेवक आणि अधिकाऱ्यांच्या संगनमतामुळे हा सारा कारभार कसलाही गाजावाजा न होता सुरू आहे. बांधकाम व्यावसायिकात या अधिकारी आणि सर्व्हेअरची वेगळी ओळख आहे. एक जण दक्षिणा घेतल्याशिवाय कुठलेही काम करत नाही म्हणून त्याला 'हरिओम' म्हणतात. अन्य एक अधिकारी 'कन्सल्टंट','दादा' आणि सर्व्हेअर 'बॉस'च्या रुपात वावरत असतो. जागेच्या ले आऊटप्रसंगी बांधकाम व्यावसायिक त्याच्यासाठी मोटारीची सोय करतात. बड्या अधिकाऱ्यासारखा तो मोटारीत डाव्या बाजूला तर बांधकाम व्यावसायिक उजव्या बाजूला असे चित्र पाहावयास मिळते.

.....................................

पर्चेस नोटीसचा हबकी डाव ते स्वत:च्या नावांनी खरेदीपत्र

पर्चेस नोटीस हा विषय अतिशय किचकट. महापालिकेने दहा वर्षात त्या जागेचा विकास केला नाही तर नोटीस देऊन मूळ मालक ती जागा परत ताब्यात घेऊ शकतो. शहरातील अशा पर्चेस नोटीसच्या जागांची यादीच एक अधिकारी सोबत घेऊन फिरत असतो. कारभारी मंडळींनी पर्चेस नोटीसची जागा मूळ मालकाला परत मिळवून देण्याच्या मोबदल्यात ठराविक जागा स्वत:च्या नावावर नोंद करुन घेतल्याची चर्चा महापालिकेत आहे. महापालिका व नगररचनेतील काही अधिकाऱ्यांनी नातेवाईकांच्या नावांनी बांधकाम व्यावसायिक व कारभारी नगरसेवकांसोबत व्यवसायात भागीदारी सुरू केली आहे. पर्चेस नोटीसव्दारे महापालिकेने जागा ताब्यात का घेतल्या नाहीत यासाठी काही जण सभागृहात आकांडतांडव करतात, दुसरीकडे त्यांचीच समांतर यंत्रणा पर्चेस नोटीसच्या जागा महापालिकेच्या ताब्यात येणार नाहीत यासाठी कार्यरत असते.

.....................