\Bजातीअंतासाठी बसवेश्वरांचे विचार आदर्शवत\B
प्रा. परदेशी यांचे प्रतिपादन, बसव व्याख्यानमालेला प्रारंभ
म. टा. प्रतिनिधी, कोल्हापूर
'महात्मा बसवेश्वरांनी बाराव्या शतकात जातीअंताच्या चळवळीचे नेतृत्व केले. समता, बंधुता, मानवतेचे त्यांचे विचार आजही प्रेरणादायी आहेत. महात्मा बसवेश्वर आणि भारतरत्न डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या विचारात मानवता, एकता, जातीअंत हे मुद्दे समान आहेत. याच महामानवांच्या विचारांची गरज आहे', असे प्रतिपादन सत्यशोधक विचारवंत प्रा. प्रतिमा परदेशी यांनी रविवारी केले. महात्मा बसवेश्वर जयंतीनिमित्त लिंगायत समाज संस्था, बसव केंद्रातर्फे आयोजित व्याख्यानमालेत त्या बोलत होत्या. 'महात्मा बसवेश्वर ते डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर जातीअंताचा संगर' असा त्यांच्या व्याख्यानाचा विषय होता. भारती विद्यापीठाचे कुलगुरू माणिकराव साळुंखे अध्यक्षस्थानी होते. दसरा चौकातील शाहू स्मारक भवनात व्याख्यानमाला सुरू आहे.
प्रा. परदेशी म्हणाल्या, 'जातीव्यवस्था उद्ध्वस्त करण्यासाठी आणि स्त्रियांना दुय्यम मानण्याची मानसिकता बदलण्यासाठी महात्मा बसवेश्वर यांचे विचार महत्वाचे आहेत. ज्या काळात बहुजन समाजाला आत्मसन्मान नाकारला गेला, त्याकाळात बसवेश्वर आणि डॉ. आंबेडकर यांनी क्रांतिकारी कामगिरी केली. मात्र, आज जयंतीच्या निमित्याने महापुरुषांची वाटणी जातीजातींनी करून घेतल्याचे दिसते. क्रांतिकारी बदल घडवणारे महापुरुष कोणत्याही एका जातीचे नसतात. ते अखंड मानवतेचे असतात. चूल, मूल, रांधा, वाढ यातच स्त्रियांचे जग बंदिस्त असतानाच्या काळात अक्कमहादेवी यांनी परिवर्तनासाठी उल्लेखनीय कामगिरी केली. प्रबोधनातून स्त्रियांना स्वातंत्र्य मिळवून देण्याचा प्रयत्न केला. त्यांच्याच विचाराची चळवळ सावित्रीबाई फुले यांनी चालवली. शिक्षणाची दारे महिलांसाठी खुली केली.'
कुलगुरू साळुंखे म्हणाले, 'जगभर वर्णभेद आहेत. समानतेसाठी संघर्ष अटळ आहे. सध्या असहिष्णुता, हुकूमशाहीचे वातावरण वाढले आहे. ही धोक्याची घंटा आहे. राजकारण, शिक्षणामुळे जातीच्या भिंती घट्ट होताना दिसत आहेत. क्रांतिकारी महापुरुषांना विशिष्ट जातीमध्ये बंदिस्त करणे म्हणजे पुरोगामी विचारांचा पराभव आहे.'
सुभाष झगडे यांनी पाहुण्यांचा परिचय करून दिला. मेघा पानसरे, व्यंकाप्पा भोसले, दिलीप पोवार, राजशेखर तंबाके, चंद्रकांत वडगावकर आदी उपस्थित होते. यश आंबोळे यांनी सूत्रसंचालन केले. सर्जेराव विभुते यांनी आभार मानले.
तेही संघातच... असे म्हणतील
'भारत देशही आरएसएसचीची एक शाखा होती, असे म्हणण्यापर्यंत सध्याच्या राज्यकर्त्यांची मजल गेली आहे. महात्म बसवेश्वरही आरएसएसचे होते असेही म्हणण्यास ते मागे-पुढे पाहणार नाहीत. त्यामुळे प्रत्येकांनी सतर्क राहण्याची वेळ आली आहे', असे प्रा. प्रतिममा परदेशी यांनी सांगताच सभागृहात हशा पिकला. स्वयंघोषित संकृती आणि गोरक्षकांचा उन्माद घातक असल्याचेही त्यांनी सांगितले.
शिक्षणाने अधिक जातीवादी
'वस्तूत: शिक्षणाने जात, वर्णव्यवस्था कमी झाली पाहिजे. मात्र, आताचे चित्र उलट दिसत आहे. किती जेवढे उच्चशिक्षीत तितके जातीयवादी अधिक असा अनुभव अनेक ठिकाणी येत आहे. जातीव्यवस्था मोडून काढण्यासाठी महात्मा बसवेश्वर, डॉ. आंबेडकरांच्या विचारांचा जागर जिथे संधी, मिळेत तिथे करावा', असे आवाहनही प्रा. परदेशी यांनी केले.
000
(मूळ कॉपी)
प्रा. परदेशी यांचे प्रतिपादन, बसव व्याख्यानमालेला प्रारंभ
म. टा. प्रतिनिधी, कोल्हापूर
महात्मा बसवेश्वर यांनी बाराव्या शतकात जातीअंताच्या चळवळीचे नेतृत्व केले. समता, बंधुता, मानवतेचे त्यांचे विचार आजही प्रेरणादायी आहेत. महात्मा बसवेश्वर आणि भारतरत्न डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या विचारात मानवता, एकता, जातीअंत हे मुद्दे समान आहेत. याच महामानवांच्या विचारांची गरज आहे, असे प्रतिपादन सत्यशोधक विचारवंत प्रा. प्रतिमा परदेशी यांनी रविवारी केले.
महात्मा बसवेश्वर जयंतीनिमित्त लिंगायत समाज संस्था, बसव केंद्रातर्फे आयोजित व्याख्यानमालेत त्या बोलत होत्या. 'महात्मा बसवेश्वर ते डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर जाती अंताचा संगर' असा त्यांच्या व्याख्यानाचा विषय होता. भारती विद्यापीठाचे कुलगुरू माणिकराव साळुंखे अध्यक्षस्थानी होते. शाहू स्मारक भवनात व्याख्यानमाला सुरू आहे.
प्रा. परदेशी म्हणाल्या, जातव्यवस्था उदध्वस्त करण्यासाठी आणि स्त्रियांना दुय्यम मानण्याची मानसिकता बदलण्यासाठी महात्मा बसवेश्वर यांचे विचार महत्वाचे आहेत. ज्या काळात बहुजन समाजाला आत्मसन्मान नाकारला त्या काळात बसवेश्वर आणि डॉ. आंबेडकर यांनी क्रांतीकारी कामगिरी केली. मात्र आज जयंतीच्या निमित्याने महापुरूषांची वाटणी जातीजातींनी करून घेतल्याचे दिसते. क्रांतीकारी बदल घडवणारे महापुरूष कोणत्याही एका जातीचे नसतात. ते अखंड मानवतेचे असतात. चूल, मूल, रांधा, वाढ या असे स्त्रियांचे बंदीस्त जग असतानाच्या काळात अक्कमहादेवी यांनी परिवर्तनासाठी उल्लेखनीय कामगिरी केली. प्रबोधनातून स्त्रियांना स्वातंत्र्य मिळवून देण्याचा प्रयत्न केला. त्यांच्याच विचाराची चळवळ सावित्रीबाई फुले यांनी चालवली. शिक्षणाची दारे महिलांसाठी खुली केली.
कुलगुरू साळुंखे म्हणाले, जगभर वर्णभेद आहेत. समानतेसाठी संघर्ष अटळ आहे. सध्या असुहिष्णता, हुकूमशाही वातावरण वाढले आहे. ही धोक्याची घंटा आहे. राजकारण, शिक्षणामुळे जातीच्या भिंती घट्ट होताना दिसत आहेत. क्रांतीकारी महापुरूषांना विशिष्ट जातीमध्ये बंदिस्त करणे पुरोगामी विचाराचा पराभव आहे.
सुभाष झगडे यांनी पाहुण्यांचा परिचय करून दिला. मेघा पानसरे, व्यंकाप्पा भोसले, दिलीप पोवार, राजशेखर तंबाके, चंद्रकांत वडगावकर आदी उपस्थित होते. यश आंबोळे यांनी सूत्रसंचालन केले. सर्जेराव विभुते यांनी आभार मानले.
---------------
चौकट
तेही संघातच असे म्हणतील
भारत देशही आरएसएसचीची एका शाखा होती, असे म्हणण्यापर्यंतची मजल आताच्या राज्यकर्त्यांची गेली आहे. महात्म बसवेश्वरही आरएसएसचे होते, असेही म्हणण्यास ते मागे पुढे पाहणार नाहीत. त्यामुळे प्रत्येकांनी सतर्क राहण्याची वेळ आली आहे, असे प्रा. परदेशी यांनी सांगताच हशा पिकला. स्वयंघोषित संकृती आणि गोरक्षकांचा उन्माद घातक असल्याचेही त्यांनी सांगितले.
-------------------
अधिक जातीवादी
शिक्षणाने जात, वर्णव्यवस्था कमी झाली पाहिजे. मात्र आताचे चित्र उलटे दिसत आहे. किती उच्च शिक्षीते तितके जातीवादी अधिक असा अनुभव अनेक ठिकाणी येत आहे. जाती व्यवस्था मोडून काढण्यासाठी महात्मा बसवेश्वर, डॉ. आंबेडकर यांच्या विचारांचा जागर जिथे संधी, मिळेत तिथे करावा, असे आवाहनही प्रा. परदेशी यांनी केले.
-----------
