सार्वजनिक कार्यक्रमांमध्ये आवाज मर्यादेचा भंग करून ध्वनी प्रदूषण होऊ नये, असे आदेश सुप्रीम कर्टाने दिले आहेत. या आदेशाचे पालन करण्यासाठी पोलिसांकडून सर्वच सण-समारंभ आणि उत्सवांवर लक्ष ठेवले जाते. गणेशोत्सवात सर्वाधिक डॉल्बी साऊंड सिस्टिमचा वापर होत असल्याने डॉल्बीमुक्त गणेशोत्सव साजरा करण्याचे आवाहन पोलिसांनी गणेश मंडळांना केले आहे. मंडळांनीही पोलिसांच्या आवाहनाला सकारात्मक प्रतिसाद दिला असून, डॉल्बीऐवजी विधायक उपक्रमांना प्राधान्य दिले जात आहे.
‘सार्वजनिक ठिकाणी ६० डेसिबलपेक्षा मोठा आवाज करून नागरिकांना त्रास देऊ नये. जाणीवपूर्वक कोणी याचे उल्लंघन करीत असेल तर, पोलिसांनी यावर कारवाई करावी,’ असे सक्त आदेश सुप्रीम कोर्टाने दिले आहेत. दोन वर्षांपूर्वी शहरातील मंडळांनी आवाज मर्यादेचे पालन केले, मात्र गतवर्षी शहरातील १६ मंडळांनी ऐनवेळी डॉल्बीचा दणदणाट करून सुप्रीम कोर्टाच्या आदेशाचे उल्लंघन केले. मंडळांनी आवाज मर्यादेचे पालन करावे यासाठी विशेष पोलिस महानिरीक्षक विश्वास नांगरे-पाटील यांनी परिक्षेत्रातील सर्वच जिल्ह्यातील मंडळांच्या पदाधिकाऱ्यांशी चर्चा केली होती. बहुतांश मंडळांनी ‘नो डॉल्बी’चे शपथपत्र स्वतःहून लिहून दिले होते. जिल्ह्यातील डॉल्बी मालकांनीही आवाज मर्यादेचे पालन करण्याचे आश्वासन पोलिसांना दिले होते. गणेश विसर्जन मिरवणुकीत मात्र ऐनवेळी १६ मंडळांनी डॉल्बीच्या भिंती उभ्या करून दणदणाट केला. पोलिसांच्या नाकावर टिच्चून डॉल्बी वाजवल्याचा आनंदोत्सवही काही मंडळांनी साजरा केला. परिक्षेत्रातील २४ हजारहून अधिक मंडळांनी आवाज मर्यादेचे पालन केले, मात्र जिल्ह्यातील १६ मंडळांनी डॉल्बी मुक्तीच्या मोहिमेला हरताळ फासल्याने पोलिस यंत्रणा आक्रमक बनली. विशेष पोलिस महानिरीक्षक विश्वास नांगरे-पाटील यांच्या आदेशाने जुना राजवाडा पोलिस ठाण्यात संबंधित सोळा मंडळांवर ध्वनी प्रदूषण कायद्याअंतर्गत गुन्हे दाखल केले.
यंदा पुन्हा पोलिसांनी डॉल्बीमुक्त गणेशोत्सव साजरा करण्याचा निर्धार केला आहे. यासाठी नोंदणीकृत सर्व मंडळांना डॉल्बीचा वापर न करण्याच्या नोटिसा पाठवल्या आहेत. प्रत्येक पोलिस ठाण्यात परिसरातील मंडळांच्या पदाधिकाऱ्यांच्या बैठका घेतल्या जात आहेत. डॉल्बीचे तोटे समजावून सांगण्यासह पारंपरिक वाद्यांचा वापर करण्याचे आवाहन केले जात आहे. तरुणांच्या प्रचंड उर्जेचा सहभाग ही गणेशोत्सवाची जमेची बाजू मानली जाते. या उर्जेला विधायक उपक्रमांची जोड मिळाल्यास सार्वजनिक गणेशोत्सवाचा मूळ उद्देश साध्य होऊ शकतो. आरोग्य तपासणी, रक्तदान शिबिर, मरणोत्तर देहदानाचा संकल्प, गरजू शैक्षणिक संस्थांना आर्थिक मदत, महापालिकेच्या शाळांना शैक्षणिक साहित्य उपलब्ध करून देणे, ग्रामीण भागातील शाळा, ग्रंथालये, स्पर्धा परीक्षांचे मोफत मार्गदर्शन करणारे केंद्र, शाळाबाह्य मुले यांना मदतीची गरज आहे. गणेशोत्सवाच्या निमित्ताने अशा गरजूंना मदतीचा हात मिळाल्यास सार्वजनिक गणेशेत्सवाचा खरा अर्थ साध्य होऊ शकतो.
मंडळांचा सकारात्मक प्रतिसाद
शहरातील बहुतांश मंडळांनी डॉल्बीमुक्तीच्या आवाहनाला सकारात्मक प्रतिसाद दिला आहे. गणेश विसर्जन मिरवणुकीत पारंपरिक वाद्यांचा वापर करण्याचे कबूल केले असून, सामाजिक उपक्रमांना मदत करण्याचेही मान्य केले आहे. मंडळे स्वतःहून पोलिस अधिकाऱ्यांकडे जाऊन डॉल्बीमुक्तीचा नारा देत आहेत. डॉल्बीमुळे होणारा अनावश्यक खर्च, ध्वनी प्रदूषण आणि सुप्रीम कोर्टाचे आदेश याचा विचार मंडळे स्वतःहून करीत आहेत ही स्वागतार्ह बाब असल्याची भावना पोलिस अधिकारी व्यक्त करीत आहेत.
१६ मंडळांची आज सुनावणी
गेल्या वर्षी विसर्जन मिरवणुकीत डॉल्बीचा दणदणाट करणाऱ्या १६ मंडळांवर पोलिसांचे गुन्हे दाखल केल आहेत. या मंडळांवर आरोपपत्रही दाखल झाल्याने कोर्टाने मंडळांना समन्स बजावले आहेत. आठवड्यापासून जिल्हा कोर्टात सुनावणी सुरू असून, सोमवारी होणारी सुनावणी पुढे ढकलण्यात आली आहे. मंगळवारी (ता. १) याबाबत सुनावणी होणार आहे. ध्वनी प्रदूषण करणाऱ्या मंडळांना कोणती शिक्षा होणार याकडे इतर मंडळांच्याही नजरा लागल्या आहेत.
गणेशोत्सवात डॉल्बीचा वापर होऊ नये, यासाठी मंडळांना नोटिसा पाठवल्या आहेत. सामाजिक उपक्रमांनी उत्सव साजरा करावा, असे आवाहन मंडळांना केले आहे. मंडळांच्या पदाधिकाऱ्यांकडून सकारात्मक प्रतिसाद येत असल्याने यंदा विधायक उपक्रमांनी गणेशोत्सव साजरा होईल.
- डॉ. प्रशांत अमृतकर, शहर पोलिस उपअधीक्षक
व्हिनस कॉर्नर मित्र मंडळाने गणेशोत्सवात नेहमीच सामाजिक भान जपले आहे. तांत्रिक देखावे सादर करण्याची खासियत आमच्या मंडळाने कायम ठेवली आहे. नेहमीप्रमाणे यंदाही आम्ही डॉल्बीला फाटा देऊन देखावे सादर करण्यावर भर देणार आहे.
- कय्युम मुजावर, अध्यक्ष, व्हिनस कॉर्नर मित्र मंडळ
मोबाइल अॅप डाउनलोड करा आणि राहा अपडेट
