म. टा. प्रतिनिधी, कोल्हापूर

नर्सरी बागेतील राजर्षी शाहू महाराजांच्या समाधीस्थळाच्या सुशोभीकरणाचे काम अंतिम टप्प्यात आले आहे. सोमवारी महापौर माधवी गवंडी व आयुक्त डॉ. मल्लिनाथ कलशेट्टी यांनी समाधीस्थळाची पाहणी करुन अपुऱ्या कामांबाबत सूचना केल्या.

लॉनचे काम आठ दिवसांत पूर्ण होणार असल्याने सप्टेंबर महिन्याच्या पहिल्या आठड्यात राष्ट्रवादी काँग्रेसचे अध्यक्ष शरद पवार यांच्या हस्ते लोकार्पण सोहळा घेण्यात येणार आहे. त्यासाठी महापालिकेचे शिष्टमंडळ मंगळवारी किंवा बुधावरी शरद पवार यांची भेट घेणार आहे.

समाधीस्थळाचे काम प्रगतीपथावर असल्याबद्दल समाधन व्यक्त करताना महापौर गवंडी म्हणाल्या, 'दहा सप्टेंबरपर्यंत विविध मान्यवरांच्या हस्ते लोकार्पण सोहळ्याची तारीख निश्चित केली जाईल. तत्पूर्वी प्रवेशद्वार येथील विद्युत खांब हटवून लॉन त्वरीत करावे.' ठेकेदार व्ही. के. पाटील यांनी समाधीस्थळाच्या संरक्षक भिंतीचे काम अंतिम टप्प्यात असून लॉनचे काम आठ दिवसांत पूर्ण होणार आहे असे सांगितले. यावेळी आयुक्तांनी समाधीस्थळासह डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर हॉल परिसर स्वच्छ करण्याची सूचना केली.

यावेळ नगरसेविका नगरसेवक अशोक जाधव, जय पटकारे, मेहजबीन सुभेदार, माजी नगरसेवक नंदकुमार मोरे, अदिल फरास, प्रकाश गवंडी, अखिल भारतीय मराठा महासंघाचे जिल्हाध्यक्ष वसंतराव मुळीक, इंद्रजीत सावंत, शहर अभियंता नेत्रदीप सरनोबत यांच्यासह अधिकारी उपस्थित होते.

म. टा. वृत्तसेवा, आजरा

आगामी विधानसभा निवडणुकीसाठी चंदगड मतदारसंघातून पालकमंत्री चंद्रकांत पाटील लढवणार असल्याची माहिती भारतीय जनता पक्षाच्या वरिष्ठ कार्यकर्त्यांतून उपलब्ध झाली आहे. यादृष्टीने येथे भाजपकडून इच्छुक असलेल्या किमान अर्धा डझन नेत्यांकडून सुरू असलेले प्रयत्न म्हणजे केवळ आटापिटाच ठरणार असल्याचे सांगितले जात आहे. विधानसभेचे येथील रणांगण पालकमंत्री रिंगणात येऊन रंगतदार होईल असे संकेत आहेत. त्यांच्या विरोधात आघाडीकडून कोण लढत देतील, याबाबत उत्कंठा असेल.

मंत्री पाटील विधानपरिषदेवर पदवीधर मतदारसंघाचे सदस्य आहेत. त्यामुळे वेळोवेळी विरोधक याचे भांडवल करीत असतात. दीड वर्षांपूर्वी 'बिद्री' कारखाना निवडणुकीत विरोधी पॅनेलचे प्रमुख शिवसेना आमदार प्रकाश आबीटकर यांनी या अनुषंगाने आव्हान दिले होते. मात्र पाटील यांनी विधानसभा निवडणुकीबाबत, स्वतःची उमेदवारीबाबत भाष्य केलेले नाही. चंदगड विधानसभा मतदारसंघात आगामी निवडणुकीसाठी सुरू असलेल्या रस्सीखेने उत्सुकता ताणली आहे. गोपाळराव पाटील, माजी मंत्री भरमू पाटील, अशोक चराटी, अॅड. हेमंत कोलेकर, रमेश रेडकर आदी सर्व इच्छुकांच्या लोकसंपर्क आणि मेळाव्यांच्या पार्श्वभूमीवर भाजपच्या वरिष्ठांकडून पालकमंत्री लढणार असल्याची माहिती दिली जात आहे. मंत्री पाटील यांनी प्रदेशाध्यक्षपद सांभाळताना कोल्हापूर जिल्ह्यासह पश्चिम महाराष्ट्राचे भाजपसाठी अनुकूल ठरणारे पक्ष-सारथ्य केले, ते कमालीचे यशस्वी ठरत आले. राज्याच्या मंत्रिमंडळात ते दुसऱ्या स्थानावर आहेत. त्यामुळे विधान परिषद सदस्यत्वाऐवजी विधानसभेसाठी ते लढणार असल्याचे सांगितले जात आहे. ते चंदगडमधून लढतील की अन्य कोणता मतदारसंघ निवडतील याची उत्सुकता आहे.

म. टा. वृत्तसेवा, कसबा बावडा

अज्ञात वाहनाने दुचाकीला मागून ठोकर दिल्याने कणेरीवाडी (ता. करवीर) येथील सचिन सदाशिव खाडे (वय ३०) जागीच ठार झाले. हा अपघात पुणे-बेंगलोर महामार्गावर सरनोबतवाडीनजीक रविवारी रात्री झाला. खाडे कामावरून घरी परतत असताना हा अपघात घडला.

सचिन खाडे मोटरसायकलवरून (एमएच ०९ इएन ५१९९) तावडे हॉटेलकडून गोकुळ शिरगावकडे जात होते. त्याचवेळी त्यांना त्याच दिशेने जाणाऱ्या अज्ञात वाहनाने मागून जोरदार ठोकर दिली. त्यात त्यांच्या डोक्याला गंभीर दुखापत झाल्याने ते जागीच ठार झाले. याबाबतची वर्दी सदाशिव ज्ञानू खाडे यांनी गांधीनगर पोलिस ठाण्यात दिली. याबाबत गुन्हा नोंदवण्यात आला आहे. हवालदार सुनील गायकवाड तपास करीत आहेत.

फोटो

म. टा. प्रतिनिधी, कोल्हापूर

'महापुराच्या कालावधीत पूरग्रस्तांसाठी बचाव कार्य करताना सर्वच यंत्रणांनी प्रयत्नांची शिकस्त केली. सांघिक प्रयत्नामुळेच कोल्हापूर अल्पावधीत पूर्वपदावर आले. मात्र शहराच्या सुरक्षिततेसाठी भविष्यकाळात साऱ्यांच्या मदतीने सांडपाणी व्यवस्थापन आणि सार्वजनिक स्वच्छतेच्या कामाला गती द्यावी लागणार आहे. कोल्हापुरात सुस्थिती निर्माण करण्यासाठी, शहराच्या उभारणीसाठी साऱ्यांनी एकत्र येऊन नव्या उमेदीने काम करु या. सामाजिक संस्था, संघटना प्रतिनिधींची शाहू स्मारक भवनमध्येच व्यापक बैठक घेऊन आपत्ती व्यवस्थापनचा नवा कृती आराखडा ठरवू,' अशी साद महापालिका डॉ. आयुक्त मल्लिनाथ कलशेट्टी यांनी कोल्हापुरातील सामाजिक संस्था, संघटना व प्रतिनिधींना घातली.

महापुराचे संकट उद्भवल्यानंतर पूरग्रस्तांच्या मदतीसाठी प्रयत्नांची शर्थ करणाऱ्या सामाजिक संस्था, आपत्कालीन यंत्रणा व प्रतिनिधींच्या कार्याचा कौतुक सोहळा सोमवारी झाला. 'महाराष्ट्र टाइम्स'तर्फे या संस्था प्रतिनिधींचा 'मदतीतील महानायक'म्हणून गौरविण्यात आले. शाहू स्मारक भवन येथे आयोजित या विशेष कार्यक्रमासाठी समाजातील वेगवेगळ्या क्षेत्रातील मान्यवरांनी गर्दी केली होती. श्रीमंत शाहू छत्रपती महाराज यांच्या अध्यक्षतेखाली कार्यक्रम झाला.

याप्रसंगी मान्यवरांनी भाषणात महापुराच्या आपत्तीला धैर्याने सामोरे जाणाऱ्या नागरिकांचे कौतुक केले. जात, धर्म, राजकारणाच्या पलीकडे जाऊन कोल्हापूरकांनी दाखविलेल्या एकीत खूप मोठी शक्ती सामावली असल्याच्या भावना याप्रसंगी व्यक्त झाल्या. आयुक्त कलशेट्टी यांनी भाषणाच्या ओघात बचाव यंत्रणेच्या कार्याची मुक्तकंठाने प्रशंसा केली.' कोल्हापूर महापालिकेतर्फे गेल्या साडेचार महिन्यापासून दर रविवारी स्वच्छता मोहिम राबवली जाते. जयंती नाला स्वच्छतेचा उपक्रम हाती घेतला आहे. समाजातील विविध घटकांनी योगदान दिल्यामुळे जयंती नाला व परिसर कचरामुक्त झाला. कर्मचारी व नागरिकांच्या सहभागामुळे भागाभागात स्वच्छता नांदू लागली. लोकसहभागातून कोल्हापूरला आणखी मोठे करण्याचे काम करु या,'अशी साद त्यांनी घातली.

...

समाजोपयोगी कार्यक्रमात 'मटा'अग्रेसर

श्रीमंत शाहू छत्रपती महाराज म्हणाले,' मदत कार्यात सहभागी संस्थांची कामगिरी अमूल्य आहे. आपत्कालीन स्थितीमध्ये प्रत्येकाने मदतीचा हात पुढे केला. दातृत्वशील समाजमनाचे दर्शन घडविले. हा चांगुलपणा समाजबांधणीसाठी उपयुक्त आहे. महापुराच्या आपत्तीनंतर शहर आणि ग्रामीण भागामध्ये आरोग्य विषयक समस्या, स्वच्छतेचे प्रश्न निर्माण होण्याची भिती आहे. साथरोग उद्भवू शकतात. नागरिकांच्या आरोग्यासाठी, सामाजिक स्वास्थ्यासाठी पुन्हा एकदा साऱ्यांनी हातात हात घालून काम करण्यास सिद्ध व्हावे. महाराष्ट्र टाइम्सने नेहमीच विधायक उपक्रमासाठी, सामाजिक हितासाठी समाजमनाला साद घालती. 'मटा'च्या आवाहनाला समाजानेही भरभरुन प्रतिसाद दिला. समाजोपयोगी कार्यक्रमात 'मटा'नेहमीच अग्रेसर आहे.'

....

गौरविण्यात आलेल्या मान्यवर संस्था व प्रमुख पदाधिकारी

जिल्हा प्रशासन : आपत्ती व्यवस्थापन अधिकारी प्रसाद संकपाळ व सहकारी

जिल्हा पोलिस प्रशासन : पोलिस निरीक्षक सीताराम डुबल व सहकारी

महावितरण : मुख्य अभियंता अनिल भोसले, अधीक्षक अभियंता अंकुर कावळे व सहकारी

कोल्हापूर डिझास्टर मॅनेजमेंट ग्रुप : रवी माने, रवी पाटील, इंद्रजित नागेशकर, अभय देशपांडे, उत्तम फराकटे, नगरसेवक रत्नेश शिरोळकर, युवराज ओसवाल व सहकारी

धनंजय महाडिक युवा शक्ती : अमोल गायकवाड, अवधूत अपराध, प्रमोद बुधले, भारत घोडके व सहकारी

सतेज पाटील फाऊंडेशन : प्राचार्य महादेव नरके, डी.डी.पाटील, एस. एच. पाटील

मराठा महासंघ कोल्हापूर शहर व जिल्हा : अवधूत पाटील, प्रकाश पाटील, नेहा मुळीक व सहकारी

कोल्हापूर मेडिकल असोसिएशन : डॉ. संदीप साळोखे, डॉ. आशा जाधव व सहकारी

महापालिका अग्निशमन विभाग : प्रमुख अधिकारी रणजित चिले, मनीष रणभिसे, मंदार कांदळकर व सहकारी

कोल्हापूर जिल्हा हॉटेल मालक संघ : उज्ज्वल नागेशकर, गौरी इंगळे, अमरजा निंबाळकर, दुर्गेश लिंग्रस

मुस्लिम बोर्डिंग : गणी आजरेकर, एस. एस. काझी, नियाज अथणीकर, रमजान मुल्ला, एम.एम. ताशिलदार

राजस्थानी जैन समाज : जयेश ओसवाल, ललित गांधी, प्रवीण ओसवाल, दीपक ओसवाल, अशोक ओसवाल, नगरसेवक ईश्वर परमार

भाजप महानगर : शहराध्यक्ष राहुल चिकोडे

रोटरी क्लब ऑफ मुव्हमेंट : सुर्यकांत पाटील बुद्धिहाळकर व सहकारी

संत निरंकारी मंडळ : संजय नागदेव, शहाजी पाटील, एन. टी. भोसले, दत्तात्रय माळी व सहकारी

आर्ट ऑफ लिव्हिंग कोल्हापूर जिल्हा : डॉ. राजश्री पाटील, आप्पा लाड, विनायक मुरदंडे, जगदीश सोमय्या, उत्तम पाटील व सहकारी

व्हाईट आर्मी : सचिन भोसले, प्रशांत शेंडे, आदम मुल्लाणी व सहकारी

जिल्हा परिषद ग्रामीण विकास प्रकल्प संचालक अजयुकमार माने, सचिन पानारी, आर. एस. जाधव व सहकारी

खूनप्रकरणी सात जणांना

सहा दिवसांची पोलिस कोठडी

कराड :

रेकॉर्डवरील गुन्हेगार पवन सोळवंडे याच्या खूनप्रकरणी पोलिसांनी शनिवारी अटक केलेल्या अन्य सात संशयितांना सोमवारी अतिरिक्त जिल्हा व सत्र न्यायालयात हजर केले असता, त्यांना सहा दिवसांची पोलिस कोठडी सुनावण्यात आली आहे. पहिल्यांदा अटक करण्यात आलेल्या आठ जणांकडून गुन्ह्यात वापरलेले पिस्तूल जप्त करण्यात आले आहे. त्यांच्याकडून अजून पिस्तूल, गुन्ह्यात वापरण्यात आलेल्या गाड्या या बाबत कसून तपास सुरू असून, या गुन्ह्यामध्ये एका अल्पवयीन बालकाला ताब्यात घेतले असल्याचे पोलिसांनी सांगितले.

अक्षय ऊर्फ महादेव संजय मोकाळी (आगाशिवनगर), सिकंदर बाबू शेख (विंग), निरज आनंदराव पाणके (कोयना वसाहत), प्रमोद ऊर्फ आण्णा तुकाराम जाधव (कराड), विजय बिरू पुजारी (मलकापूर), दिवाकर ऊर्फ गोंड्या बापूराव गाडे (मलकापूर), सोहेल राजूभाई मुलाणी (मलकापूर), अशी सहा दिवसांच्या पोलिस कोठडीत रवानगी झालेल्या संशयितांची नावे आहेत.

udaysing.patil@timsgroup.com

udaysingpatilMT

कोल्हापूर : पंचगंगा नदी प्रदूषणाबाबत राष्ट्रीय हरित लवादामध्ये सुरू असलेल्या सुनावणीमुळे महापालिकेने रेडझोनमध्ये असलेल्या गृहप्रकल्पांमधील सांडपाणी प्रक्रिया प्रकल्पांचा (एसटीपी) शोध चालवला आहे. त्यासाठी अतिरिक्त आयुक्तांच्या अध्यक्षतेखाली विविध विभागांच्या अधिकाऱ्यांची समिती स्थापन केली आहे. गृहप्रकल्पांना मंजुरी दिल्यानंतर त्यांनी एसटीपी चालवले आहेत की फक्त परवानगीपुरते दाखवले आहेत याची ही समिती खात्री करणार आहे. त्याबाबतचा अहवाल तातडीने आयुक्तांकडे सादर करायचा आहे.

महापालिकेच्यावतीने बांधकाम परवानगी दिली जात असताना त्या गृहप्रकल्पासाठी एसटीपी अत्यावश्यक केला. त्यापाठीमागे तेथील सांडपाण्यावर प्रक्रिया केली जावी व सांडपाणी बाहेर पडू नये हे मुख्य कारण होते. त्यानुसार महापालिकेने बांधकाम परवानगी देण्यास सुरुवात केली आहे. सध्या गाजत असलेल्या रेडझोनमध्ये जवळपास ४० गृहप्रकल्पांना परवानगी दिल्याची महापालिकेची आकडेवारी आहे. नव्या नियमानुसार त्यांनी एसटीपी उभारणे आवश्यक आहे. पण जवळपास निम्म्या प्रकल्पांमध्ये एसटीपी नसून महापालिकेच्या नगररचना विभागानेच रेडझोनमधील केवळ १५ प्रकल्पांना एसटीपीसह परवानगी दिल्याचे समजते. ही बाब महापालिकेच्यादृष्टीने अडचणीची आहे. पंचगंगा प्रदूषणाबाबत लवादामध्ये दाखल करण्यात आलेल्या याचिकेत हा मुद्दा उपस्थित करण्यात आला. रेडझोनमध्ये परवानगी दिलेल्या बांधकामांचे एसटीपी नसल्याने सांडपाणी वाहून नदीमध्ये जात असल्याचे मांडले आहे. ही बाब त्रासदायक होण्याची शक्यता असल्याने आयुक्तांनी तातडीने या विषयाचा खुलासा करण्यासाठी आदेश दिले आहेत. प्रदूषण नियंत्रण मंडळाकडूनही लवादाकडे याबाबतची बाजू मांडली असल्याचे समजते.

या विषयाचे गांभीर्य लक्षात घेऊन महापालिकेने तातडीने अतिरिक्त आयुक्त नितीन देसाई यांच्या अध्यक्षतेखाली पर्यावरण अभियंता, शहर अभियंता, नगररचना विभागातील अधिकाऱ्यांची समिती स्थापन केली. या समितीला रेडझोनमध्ये बांधकाम परवानगी दिलेल्या प्रकल्पांच्या ठिकाणी प्रत्यक्ष भेट द्यायची आहे. त्या प्रकल्पात एसटीपी आहे की नाही, जर एसटीपी असेल तर तो कार्यान्वित आहे का, नसल्यास त्याची कारणे काय, तेथील सांडपाणी कुठे जाते या साऱ्या प्रश्नांची उत्तरे भेटीमध्ये मिळाली पाहिजेत असे सांगण्यात आले आहे. याबाबत बैठक घेऊन चार दिवस झाले असले तरी अजूनही प्रत्यक्ष पाहणीला सुरुवात झालेली नाही.

अनेक प्रकल्पांची उभारणी झाली असली तरी तिथे एसटीपी असण्याची शक्यता कमीच आहे. अनेकांनी केवळ दाखवण्यासाठी ते बांधले असल्याची चर्चा आहे. त्यामुळे महापालिकेने नेमलेल्या या समितीवर जी वस्तुस्थिती आहे ती निदर्शनास आणण्याची जबाबदारी आली आहे. प्रकल्पांमध्ये एसटीपी आहेत असे केवळ दाखवण्याचा प्रयत्न झाला तर हरित लवादासमोर होणाऱ्या सुनावणीमध्ये याचिकाकर्त्यांकडून त्या साऱ्या बाबींची वस्तुस्थिती मांडून पोलखोल होऊ शकतो. या दबावामुळे समितीला योग्य अहवालच द्यावा लागणार आहे.

वस्तुस्थिती समोर येणार का?

महापालिकेनेच बांधकाम परवानगी दिली आहे. आता त्या बांधकाम परवानगीनुसार खरोखरच एसटीपी कार्यान्वित केले आहेत का याची तपासणी करण्याचे काम महापालिका करत आहे. ज्या यंत्रणेने दुर्लक्ष केले, त्यांच्याकडून आपली चूक मान्य होणार का हा मोठा प्रश्न आहे. त्यामुळे या प्रकरणात महापालिका वस्तुस्थिती समोर आणणार की नाही हे लवकरच समजणार आहे.

म. टा. प्रतिनिधी, कोल्हापूर

महापुराचा फटका बसलेल्या गुऱ्हाळघरांना नुकसान भरपाई द्यावी, या मागणीसाठी मुंबईत मंगळवारी (ता. २७) सहकार विभागासमवेत बैठक होणार आहे. बैठकीसाठी जिल्ह्यातील गुऱ्हाळघर मालकांचे शिष्टमंडळ आणि शेती उत्पन्न बाजार समितीचे संचालक मुंबइला रवाना झाले आहेत.

जिल्ह्यात अंदाजे ३५० गुऱ्हाळघरे असून बहुतांश गुऱ्हाळघरे नदीजवळ असून त्यांचे महापुरात नुकसान झाले आहे. गुऱ्हाळघराच्या चिमण्या पडल्या असून काहिली व अन्य साहित्य वाहून गेले. जळणासाठी रचलेल्या चिपाडांच्या गंजींचे मोठे नुकसान झाले आहे. २००५ मध्ये झालेल्या महापुरात गुऱ्हाळघरांना बाजार समितीने पाच हजार रुपयांची मदत केली होती. यंदा गुऱ्हाळघरांचे मोठे नुकसान झाले असले तरी सरकारी अध्यादेशात नुकसानभरपाईबाबत संदिग्धता असल्याने सरकारकडे दाद मागण्याचा निर्णय घेतला आहे.

कृषी राज्यमंत्री सदाभाऊ खोत यांच्याशी रयत क्रांती संघटनेचे जिल्हाध्यक्ष श्रीकांत घाटगे यांनी संपर्क साधल्यावर त्यांनी मुंबईत बैठक आयोजित केले आहे. पण पूर्व नियोजनानुसार खोत जळगाव येथे जाणार असल्याने सहकारी संस्थांचे अव्वर सचिव रमेश शिंगटे यांच्यासमवेत बैठक होणार आहे. बैठकीत गुऱ्हाळघरांच्या नुकसानीची माहिती देण्यात येणार आहे. सरकारने नुकसान भरपाई न दिल्यास गुऱ्हाळघर मालकांकडून आंदोलन पुकारण्यात येणार आहे.

म. टा. प्रतिनिधी, कोल्हापूर

महापालिका हद्दीतील पंचगंगा नदीलगतची अंतरिम पूररेषा निश्चित झालेली नाही. २००५ ची महत्तम पूररेषा ही अंतरिम ब्ल्यू लाइन व त्यापुढील ५० मीटर क्षेत्रातील सुरू असलेल्या बांधकामांना महापालिकेने स्थगिती दिली आहे. त्यानुसार या क्षेत्रात सुरू असलेली बांधकामे बंद असल्याबाबतचे प्रतिज्ञापत्र सादर करण्याचे आदेश सोमवारी महापालिकेच्या नगररचना विभागाचे सहायक संचालकांनी बांधकाम व्यावसायिकांना दिले. तसेच ब्ल्यू लाइन निश्चित होत नाही, तोपर्यंत भोगवटा प्रमाणपत्र देण्यात येणार नसल्याचे आदेशात म्हटले आहे.

शहरातील अंतरिम पूररेषा निश्चित नाही. त्यामुळे ही पूररेषा निश्चित होणे आवश्यक आहे. दरम्यानच्या कालावधीत जलसंपदा विभागाच्या परिपत्रकानुसार पाटबंधारे विभागकाडून प्राप्त पूररेषेच्या नकाशावरील २००५ ची महत्तम पूररेषा ही अंतरिम ब्ल्यू लाइन व त्यापुढील ५० मीटर क्षेत्र ना-बांधकाम क्षेत्र समजण्यात येत आहे. अंतिम ब्ल्यू लाइन निश्चित होवून नकाशे महापालिकेस प्राप्त होईपर्यंत बांधकामांना स्थगिती दिली आहे. त्यानुसार नगररचना विभागाने बांधकाम परवाना दिला असल्यास व बांधकाम सुरू असल्यास आहे त्या स्थितीत बांधकाम थांबवावे. तसेच बांधकाम थांबवल्याबाबतचे प्रतिज्ञापत्र महापालिकेस सादर करावे. त्याचबरोबर बांधकाम परवाना दिला आहे, मात्र अद्याप बांधकाम सुरू केले नसल्यास तरीही बांधकाम सुरू नसल्याचे प्रमाणपत्र देण्याची सूचना केली आहे. यापूर्वी परवानग्या दिल्या आहेत त्या पाटबंधारे विभागाकडून अंतिम ब्ल्यू लाइन निश्चित होणारा नकाशा महापालिकेस प्राप्त होत नाही तोपर्यंत बांधकामे स्थगित ठेवण्यात आली आहेत. तसेच या क्षेत्रातील बांधकामांची जोता पातळी तपासणी व भोगवटा प्रमाणपत्र देण्यात येणार नसल्याचे आदेशात नमूद केले आहे.

नगररचना विभागाच्या आदेशामुळे पूररेषेबाबत महापालिका प्रशासन गंभीर असल्याचे दिसून येत आहे. पूररेषा निश्चित होत नाही, तोपर्यंत बांधकामांना परवानगी मिळणार नसल्याने सर्वसामान्य पूरबाधितांना एकप्रकारे दिलासा मिळाला आहे.

म. टा. वृत्तसेवा, चंदगड

वरगाव (ता. चंदगड) येथून जवळच असलेल्या पाझर तलावामध्ये कपडे धुण्यासाठी गेलेल्या महिलेचा पाण्यात बूडून मृत्यू झाल्या. आनंदी मारुती नाईक (वय ५५, रा. वरगाव, ता. चंदगड) असे या मृत महिलेचे नाव आहे. सकाळी आठ वाजता ही घटना घडली. यासंदर्भात मारुती नाईक यांनी याबाबतची वर्दी चंदगड पोलिसात दिली आहे.

आनंदी नाईक सकाळी गावाजवळील पाझर तलावामध्ये धुणे धुण्यासाठी गेल्या असता पाय घसरून तोल गेल्याने त्या तलावात पडल्या. पाण्यात बुडून त्यांचा मृत्यू झाला. गावातील बाबजी पाटील यांनी मृतदेह बाहेर काढला. चंदगड येथील ग्रामीण रुग्णालयात मृतदेहाचे शवविच्छेदन करून मृतदेह नातेवाईकांच्या ताब्यात देण्यात आला. घटनेची नोंद चंदगड पोलिसात झाली असून पोलिस नाईक विनायक सुतार तपास करत आहेत.

उस्मानाबाद : राष्ट्रवादी काँग्रेसचे संस्थापक सदस्य व अजित पवार यांचे सख्खे मेव्हणे डॉ. पद्मसिंह पाटील व आमदार राणा जगजितसिंह पाटील पक्ष सोडणार असल्याची जोरदार चर्चा आहे. तसे झाल्यास पक्षासाठी तो मोठा धक्का असेल. जिल्ह्यात सोमवारी झालेल्या शिवस्वराज्य यात्रेकडे पाटील पिता-पुत्रांनी पाठ फिरवल्याने याबाबतची चर्चा जोर धरू लागली आहे.

जिल्ह्यातील भूम, परंडा व वाशी मतदारसंघात सोमवारी सकाळी शिवस्वराज्य यात्रा आली होती. मात्र, त्याकडे पाटील पिता-पुत्र फिरकले नाहीत. त्याशिवाय राष्ट्रवादी काँग्रेसच्या बॅनरवर या दोघांची छायाचित्रे लावली नसल्याने ही चर्चा आणखी रंगली आहे.

गेल्या काही दिवसांपासून राष्ट्रवादी काँग्रेसमधील दिग्गज मंडळी पक्ष सोडत असल्याने पवार कुटुंबीयांवर चर्चा वाढली असतानाच आता त्यांचे जवळचे नातेवाईकही पक्ष सोडून जात असल्याने हा पवार कुटुंबासाठी मोठा धक्का मानला जात आहे. राणाजगजितसिंह काही दिवसांपासून भाजपच्या संपर्कात असल्याची चर्चा होती. मात्र, त्यांनी याचे खंडन केले होते. आता मात्र, त्यांनी शिवस्वराज्य यात्रेस दांडी मारल्याने येत्या काळात राजकीय वाटचालीबद्दल मोठा निर्णय घेण्याची शक्यता आहे.

माधवी गवंडी फोटो

म. टा. प्रतिनिधी, कोल्हापूर

राष्ट्रवादी काँग्रेस अंतर्गत ठरल्याप्रमाणे मुदतीत राजीनामा देण्याचे आदेश सोमवारी महापौर माधवी गवंडी यांना पक्षाच्या वरिष्ठ नेत्यांनी दिले. गवंडी यांची दोन सप्टेंबर रोजी मुदत संपणार आहे. नेत्यांच्या आदेशामुळे महापौरांच्या राजीनाम्याबाबत सुरू असलेल्या तर्कवितर्कांना पूर्ण विराम मिळला आहे. गवंडी यांनी आदेशानुसार राजीनामा दिल्यास महापालिकेतील राजकीय हालचालींना पुन्हा वेग येणार आहे. नेत्यांनी दिलेल्या शब्दाप्रमाणे अॅड. सुरमंजिरी लाटकर यांना संधी मिळणार की पक्षातील त्यांचे विरोधक पुन्हा उचल घेणार याबाबत उत्सुकता निर्माण झाली आहे.

डिसेंबर २०१९ पर्यंत राष्ट्रवादी काँग्रेसकडे महापौरपद आहे. दोन जुलै रोजी झालेल्या महापौर निवडीमध्ये गवंडी यांना नाट्यमय घडामोडीतून संधी मिळाली. बिनविरोध निवड करताना पक्षाच्या नेत्यांनी दोन महिन्यानंतर राजीनामा देण्याची सूचना त्यांनी केली होती. पक्षातंर्गत ठरलेल्या कालावधीनुसार गवंडी यांचा कार्यकाळ दोन सप्टेंबर रोजी संपणार आहे. आठवड्याचा अवधी असतानाच नेत्यांचे आदेश धडकल्याने महापालिका राजकीय वर्तुळात एकच खळबळ उडाली आहे.

अॅड. लाटकर यांना महापौरपदाची संधी मिळणार हे जवळपास निश्चित असताना पक्षातीलच काही कारभारी नगरसेवकांनी गवंडी यांच्यासह अनुराधा खेडकर यांची नावे चर्चेत आणली. लोकसभा निवडणुकीच्या प्रचारादरम्यान महापालिकेच्या सर्वच नगरसेवकांनी पक्षाविरोधात भूमिका घेतलेली असताना माजी शहराध्यक्ष राजू लाटकर यांना टार्गेट करण्यात आले. पक्षातंर्गत विरोधी वातावरण असताना विरोधी भाजप-ताराराणी आघाडीनेही अॅड. लाटकर ऐवजी दुसरा उमेदवार असल्यास उमेदवार न देण्याची भूमिका घेतली. विरोधी पक्षापेक्षा पक्षातीलच लोकांनी जोरदार मोर्चेबांधणी करत लाटकर यांचा पत्ता कट केला. बिनविरोध निवड होत असल्याने पक्ष नेतृत्वानेही गवंडी यांच्या नावाला संमती दिली. विरोधी पक्षाबरोबरच पक्षातंर्गत झालेल्या विरोधामुळे लाटकर यांनी संताप व्यक्त केला. मात्र पक्षाने गवंडी यांच्या नावाला संमती देताना केवळ दोन महिन्यासाठी पद असेल निक्षून सांगितले होते. त्यानुसार सोमवारी शहराध्यक्ष आर. के. पोवार यांनी माजी नगरसेवक प्रकाश गवंडी यांना आमदार हसन मुश्रीफ यांच्याशी संपर्क साधण्याची सूचना केली. गवंडी यांनी संपर्क साधल्यानंतर त्यांनी ठरल्याप्रमाणे राजीनामा देण्याचे आदेश दिले. त्यांनीही ठरल्याप्रमाणे राजीनामा देणार असल्याचे सांगितल्याचे समजते.

पक्षाने निश्चित केल्याप्रमाणे पुढील चार महिन्यांसाठी अॅड. लाटकर यांचे नाव निश्चित मानले जात आहे. त्याबाबतचा शब्दही वरिष्ठ नेत्यांनी त्यांना दिला आहे. मात्र महापालिकेतील काही कारभारी नगरसेवक अॅड. लाटकर यांच्या ऐवजी आणखी कोणाचे नाव पुढे करुन पुन्हा विरोध करणार का, याचीच उत्सुकता पुढील काही दिवसांत कायम राहील.

...

चौकट

मुदतवाढ लागू नाही

स्थानिक स्वराज्य संस्थांमधील विविध प्रवर्गातील आरक्षित पदांचा अडीच वर्षांचा कालावधी सप्टेंबर ते ऑक्टोबर महिन्यामध्ये संपुष्टात येणार होता. त्यामुळे कायद्यानुसार नव्या पदाधिकाऱ्यांच्या निवडी होणार होत्या. पण राज्य सरकारने आगामी विधानसभा निवडणूक व आचारसंहितेमुळे अडीच महिन्यांची मुदतवाढ दिली. त्यामुळे या निवडी डिसेंबरमध्ये होणार आहेत. राज्यातील स्थानिक स्वराज्य संस्थांत अशी स्थिती असली, तरी कोल्हापूर महापालिकेच्या आरक्षित महापौरपदाचा कार्यकाळ अद्याप शिल्लक असल्याने ही मुदतवाढ लागू होत नाही.

...

लोकार्पण सोहळा ठरणार निमित्त

नर्सरी बागेतील राजर्षी शाहू समाधीस्थळाचा लोकार्पण सोहळा आपल्या कार्यकाळात करण्यासाठी अनेकांनी प्रयत्न केले. पण सुशोभीकरण कामात निर्माण झालेल्या अडथळ्यांमुळे अनेकांना संधी गमवावी लागली. काम अंतिम टप्प्यात आले असल्याने महापौर गवंडी यांना लोकार्पण करण्याची संधी मिळू शकते. पण तत्पूर्वीच राजीनाम्याचे आदेश आले आहेत. त्यामुळे ही संधी अॅड. लाटकर यांना मिळू शकते. पण लाटकरविरोधी पक्षातील कारभारी लोकार्पण सोहळ्याचे निमित्त करुन राजीनाम्यास विलंब करणार का, याची चर्चा महापालिका वर्तुळात होऊ लागली आहे.

कोल्हापूर

पूरबाधित क्षेत्रातील महापुराचे पाणी ओसरुन १२ दिवसांचा कालावधी झाला तरी, स्टेशन रोडवरील केव्हिज प्लाझामधील पुराचे पाणी कायम आहे. पाण्यावर डासांच्या आळ्यांची उत्पत्ती होऊन दुर्गंधी सुटल्याने परिसरातील नागरिकांचे आरोग्य धोक्यात आले आहे. महापालिकेच्या यंत्रणेचेही त्याकडे दुर्लक्ष झाल्याने नागरिकांमध्ये प्रचंड असंतोष निर्माण झाला आहे. महापुराच्या पाण्याचा आठ ते दहा दिवस विळखा होता. पूर ओसरुन नागरिक आपल्या घरी परतत असूनही स्टेशन रोडवरील केव्हिज प्लाझाच्या बेसमेंटमधील पाणी अद्याप बाहेर काढलेले नाही. त्यामुळे साचलेल्या पाण्यावर डास आणि माशा मोठ्याप्रमाणात घोंगावत आहेत. पाण्याला दुर्गंधी असल्याने परिसरातील नागरिकांचे आरोग्य धोक्यात आले आहे.

'आरक्षण पन्नास टक्क्यांहून अधिक नको' सोलापूर : गुणवत्ता वाचवा, देश वाचवा, हे आंदोलन कोणत्याही जाती अथवा धर्म, वा कोणत्याही राजकीय पक्षांविरुद्ध नाही. आरक्षण कोणालाही द्या, मात्र आरक्षण देताना ते पन्नास टक्क्यांच्या वर जाणार नाही याची काळजी घ्या, अशी मागणी करून याकडे सर्वांचे लक्ष वेधून घेण्यासाठी रविवारी सोलापुरात सेव्ह मेरिट, सेव्ह नेशनच्या वतीने मूकमोर्चा काढण्यात आला. मूकमोर्चात मारवाडी, मुस्लिम, गुजराती, ख्रिश्चन, व्यापारी, शिक्षक, गृहिणी व डॉक्टरांचाही समावेश होता. विविध विद्याशाखांमधील खुल्या जागा पन्नास टक्केच राहाव्यात. कारण आरक्षणामुळे पन्नास टक्क्यांच्या पुढे मर्यादा ओलांडली आहे. खुल्या वर्गाला जागा कमी मिळत आहेत. पन्नास टक्क्यांहून अधिक असलेल्या आरक्षणाविरोधात सर्वोच्च न्यायालयात खटले सुरू आहेत. ही एक लोक चळवळ व्हावी, यासाठी रविवारी दत्त चौक येथून मूकमोर्चा काढण्यात आला. या वेळी डॉ. मिलिंद जोशी, डॉ. संजय देशपांडे, डॉ. माधुरी दबडे, डॉ. साधना देशपांडे, डॉ. विनायक देशपांडे, नवाज बक्षी, प्रा. मनीषा शहा, राहुल शहा, सलाम शेख आदी उपस्थित होते.

Bhimgonda.Desai@timesgroup.com

Tweet : @bhimgondaMT

कोल्हापूर : सार्वजनिक बांधकाम विभागाने कोल्हापूर आणि सांगली जिल्ह्यात बसवलेल्या पुलांवरील ब्रीज सेन्सर महापुराच्या पाण्यात गेले आहेत. परिणामी प्रणालीचा बोजवारा उडाला आहे. दोन्ही जिल्ह्यातील ४४ पुलांवर यंत्रणा बसविण्यासाठी करण्यात आलेला २८ लाख १६ हजार रुपयांचा खर्च अक्षरश: 'पाण्यात' गेला आहे.

यंदा जुलै महिन्याच्या शेवटच्या आठवड्यात सर्वच नद्यांतील पाणी पात्राबाहेर पडले. ऑगस्टच्या पहिल्या आठवड्यात सेन्सर बसवलेले सर्वच पूल पाण्याखाली गेले. सलग आठ दिवस पूल पाण्याखाली राहिल्याने सुरू असलेली सेन्सर यंत्रणाही बंद पडली. अनेक ठिकाणी यंत्रणेचे किट वाहून गेले. यासंबंधीची नेमकी माहिती घेण्याची तसदीही प्रशासनाने घेतलेली दिसत नाही. पुलांवर सेन्सर बसविण्याचा मुख्य उद्देशच बाजूला राहिला आहे. त्यामुळे विभागाने ठेकेदारांसाठीच सेन्सर बसविण्याचा सार्वत्रिक आरोप होत आहे. सेन्सरसाठी खर्च केलेला निधीही वाया गेल्याचे समोर आले आहे.

दोन वर्षांपूर्वी कोकणातील महाड येथील सावित्री नदीवरील पूल वाहून गेला. त्यानंतर खबरदारीचे उपाय म्हणून सार्वजनिक बांधकाम विभागाने सांगली जिल्ह्यात २० आणि कोल्हापूर जिल्ह्यात २४ अशा एकूण ४४ पुलांवर ब्रीज सेन्सर बसवले. गुजरात आणि नागपूरच्या कंपनीने ही प्रणाली बसविण्याचा ठेका घेतला. प्रती यंत्रणा ६४ हजार रुपये खर्च करण्यात आले. ठेकेदारास त्याचवेळी या कामाचे बिल अदा करण्यात आले. मात्र वेळच्यावेळी देखभाल, दुरूस्तीकडे दूर्लक्ष झाले. त्याची सुरक्षितताही राहीली नाही. परिणामी बसवलेल्या वर्षभरातच बहुतांशी सेन्सर बंद राहिले. काही ठिकाणी यंत्रणाच चोरीला गेली. तालुका कार्यालयातील बांधकाम प्रशासनाच्या अधिकाऱ्यांनीही याकडे सोयीस्कर दुर्लक्ष केले. सरकारचे सत्ता केंद्र असलेल्या नागपूर आणि गुजरातशी ठेकेदाराचे कनेक्शन असल्याने प्रशासनानेही देखभाल, दुरुस्तीसाठी पाठपुरावा करण्याचे धाडस केले नाही. परिणामी सेन्सर यंत्रणेचा बोजवारा उडाला आहे.

५० जणांला अर्लट मॅसेजसाठी सेन्सर

पुलांवर बसविलेल्या सेन्सरला नदीतील वाढलेले पाणी लागताच जवळच्या गावांतील पन्नास लोकांना ऑनलाइन प्रणालीतून अलर्ट एसएमएस मिळतील अशी प्रणाली आहे. मेसेज मिळालेल्या पन्नास लोकांनी गावासह आजूबाजूच्या लोकांना पुलावर जाण्यास अटकाव करावा, वाहतूक रोखावी, संभाव्य धोके टाळावेत असा याचा मुख्य उद्देश आहे. यासाठी सेन्सर आणि त्याला जोडलेली यंत्रणा कार्यान्वित असणे आवश्यक आहे.

सेन्सर बसविलेले महत्वाचे पूल

नविन बिद्री, भडगाव, कोवाड, राशिवडे, आजारा-व्हिक्टोरिया, मुत्नाळ, कूर, शिरोळ-हेरवाड, नृसिंहवाडी-गणेशवाडी, कोल्हापूर-सांगली, इचलकरंजी-खिद्रापूर, शिंगणापूर-चिखली.

कोट

महाड येथील दुर्घटनेनंतर पुलांच्या सुरक्षेसाठी आणि पुलावर पाणी येणार असल्याची पूर्वकल्पना रहिवाशांना मिळावी यासाठी ब्रीज सेन्सर बसविण्यात आले. महत्वाच्या पुलांवर सेन्सरची प्रणाली होती. मात्र यंदा महापुरामुळे सेन्सर बसवलेले पूल अनेक दिवस पाण्याखाली राहिले. त्यामुळे यंत्रणा बंद पडली असावी. यासंबंधीची नेमकी माहिती घेतली जाईल.

- तुषार बुरुड, कार्यकारी अभियंता, सार्वजनिक बांधकाम विभाग

कोल्हापूर टाइम्स टीम

ऐतिहासिक, स्वातंत्र्यलढ्याचा साक्षीसादर असलेला आणि छत्रपती शिवाजी महाराज चौकाच्या सुशोभिकरणाचे काम पूर्णत्वास आले आहे. सुशोभिकरणामुळे गेली दीड वर्षे पत्र्यामध्ये बंदिस्त असलेला छत्रपती शिवाजी महाराजांचा पुतळा खुला झाला असून सप्टेंबरच्या पहिल्या आठवड्यात याचा लोकार्पण सोहळा आयोजित करण्याचे प्रयत्न सुरू झाले आहेत. पर्यटकांना आकर्षित करेल चौकाचे सुशोभिकरण करण्यात आले आहे.

छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या शौर्याची भावी पिढीला प्रेरणा मिळावी यासाठी दिवंगत चित्रतपस्वी भालजी पेंढारकर यांनी शहराच्या मध्यवर्ती ठिकाणी छत्रपती शिवरायांचा पुर्णाकृती पुतळा उभा केला. कालांतराने वाहतूक वाढल्यानंतर पुतळ्याभोवतीच्या खांबांना इजा पोहोचू लागली. पुतळा उभारणीनंतर येथे सुशोभिकरणाचे काम झाले नव्हते. आमदार राजेश क्षीरसागर यांनी चौक सुशोभिकरण निश्चित केले.

अनेक इतिहास अभ्यासकांच्या सूचना आणि मार्गदर्शनानुसार सुशोभिकरणाचे काम हाती घेण्यात आले. आर्किटेक्ट सूरज जाधव, शहर अभियंता नेत्रदीप सरनोबत यांनी संकल्पचित्र तयार केले. पुतळ्याखालील चबुतऱ्यामध्ये कोणताही बदल न करता परिसराचा विकास केला आहे. ब्रॉन्झमध्ये तयार केलेल्या म्यूरल्स, राजमुद्रा आणि शिवाजी महाराजांच्या जीवनपटावर आधारित चित्रे कोरण्यात आली आहेत. आकर्षक विद्युत रोषणाईने चौक उजळून निघणार आहे.

येथे अद्याप किरकोळ काम शिल्लक असून लोकार्पण सोहळा आयोजित करण्यासाठी प्रयत्न सुरू आहेत. मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांच्यासह शिवसेनेचे कार्याध्यक्ष उद्धव ठाकरे यांच्या प्रमुख उपस्थितीत कार्यक्रम व्हावा असे नियोजन आहे.

छत्रपती शिवाजी महाराज चौकाच्या सुशोभिकरणाचे काम अंतिम टप्प्यात आहे. उर्वरीत किरकोळ काम आठवड्यात पूर्ण होईल. लोकार्पण सोहळ्यासाठी मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस व शिवसेना उद्धव ठाकरे यांची वेळ घेण्याचा प्रयत्न सुरू आहे. सप्टेंबरच्या पहिल्या आठवड्यात हा सोहळा होईल.

- राजेश क्षीरसागर, आमदार

कोल्हापूर : महाद्वार रोड आणि रंकाळा स्टँड परिसरातील दुचाकी चोरल्याच्या संशयातून पोलिसांनी हसन नूर मुल्ला (वय २५, रा. हसरे कॉलनी, निपाणी) याला सोमवारी अटक केली. त्याच्याकडून पोलिसांनी दोन दुचाकी जप्त केल्या. संशयीत हसन हॉकी स्टेडियम परिसरात येणार असल्याची माहिती जुना राजवाडा पोलिसांना मिळाली. त्यांना या परिसरात सापळा रचला. दुपार ३ वाजण्याच्या सुमारस त्यांनी हसनला या परिसरात ताब्यात घतले. त्याच्याकडून दोन दुचाकी जप्त करण्यात आल्या.

मदतीच्या महानायकांचा सन्मान

महापुराची आपत्ती कोसळल्यानंतर पूरग्रस्तांसाठी प्रशासकीय यंत्रणेसोबतच सामाजिक संस्था, संघटना प्रतिनिधींनी मदतकार्य केले. कुणी पुराच्या पाण्यात उतरुन पूरग्रस्तांना सुरक्षितस्थळी हलविले, तर कुणी त्यांच्या निवाऱ्याची सोय केली. काहींनी त्यांना जीवनावश्यक वस्तू पुरविल्या. महापुरात पूरग्रस्तांच्या भोजनासाठी काहींनी आठ दिवस अन्नछत्र सुरू ठेवले. पूरग्रस्तांची सुरक्षितता आणि पुनर्वसनासाठी शिकस्त करणाऱ्या अशा व्यक्ती, संस्था, संघटना आणि प्रतिनिधींचा 'महाराष्ट्र टाइम्स'च्यावतीने सोमवारी झालेल्या एका खास समारंभात 'मदतीचे महानायक' म्हणून मानपत्र देऊन गौरव करण्यात आला. श्रीमंत शाहू महाराज छत्रपती, महापालिकेचे आयुक्त मल्लिनाथ कलशेट्टी यांच्या हस्ते आणि अपना बँकेचे सहायक प्रमुख व्यवस्थापक रोलँड रिबेरो यांच्या प्रमुख उपस्थितीमध्ये सायंकाळी हा सत्काराचा कार्यक्रम रंगला.

सर्व फोटो : अमित गद्रे.

कोल्हापूर टाइम्स टीम

'हरवले आभाळ ज्यांचे, हो तयांचा सोबती... सापडेना वाट ज्यांना, हो तयांचा सारथी' या काव्यपंक्तींमधील अर्थ उलगडणारा दातृत्वाचा हृद्य सोहळा सोमवारी सायंकाळी दसरा चौकातील शाहू स्मारक भवनामध्ये साकारला. शिकण्याची जिद्द आहे... यशाचा ध्यास आहे... परिस्थिती नमवण्याचा निर्धार आहे, मात्र पैसे नाहीत अशा दहा गरीब, गरजू विद्यार्थ्यांच्या रिकाम्या ओंजळीत समाजातील दातृत्वाच्या मूठी मुक्तहस्ते रित्या झाल्या.

परिस्थितीचे चटके आणि नियतीचे घाव झेलणाऱ्या मुलांना पूर्ण करायचं आहे शिक्षणाचं स्वप्नं. आयुष्याला शिक्षणानेच अर्थ येणार याची जाण व भान असलेल्या मुलांना हरवलेले आभाळ देत... काळवटलेली वाट उजळत समाजातून आलेलं देणं या मुलांसाठी भविष्याचं लेणं बनलं. 'बळ हवे पंखांना' या संकल्पनेतून 'मटा हेल्पलाइन' या उपक्रमातंर्गत दहावीच्या परीक्षेत लखलखीत यश मिळवलेल्या १० विद्यार्थ्यांना समाजातील दानशूर व्यक्तींनी दिलेल्या आर्थिक मदतीचे धनादेश देण्यात आले. गुणपत्रिकेवर ९० टक्क्यांहून अधिक गुण पाहून झालेला आनंद, पण शिक्षणासाठी पैसा कुठून आणायचा या विचाराने पाणावलेले डोळे अशा संमिश्र डोहात बुडालेल्या दहा यशस्वितांच्या भविष्याला दातृत्वाचे बळ देणारे पंख मिळाले.

'महाराष्ट्र टाइम्स'च्यावतीने दरवर्षी 'मटा हेल्पलाइन' या उपक्रमांतर्गत गरीब पण हुशार विद्यार्थ्यांचे शिक्षण आर्थिक कारणाने थांबू नये यासाठी समाजातील दातृत्वशील व्यक्तींना हाक दिली जाते. यंदाही 'मटा'तर्फे ही साद दिली गेली. त्याला प्रतिसाद देत दातृत्वाचा डोंगर उभा राहिला. गरीबीची दरी समोर असलेल्या या विद्यार्थ्यांसाठी दातृत्वाने उभे केलेले शिखर आकाशाला गवसणी घालण्यासाठी ऊर्मी बनले. कार्यक्रमाच्या निमित्ताने देणाऱ्यांचे हात घेणाऱ्यांच्या पाठीवरून फिरले. डोक्यावर काही क्षण स्थिरावले. ओलावलेल्या डोळ्यांपाशी गेले. गळ्यातल्या हुंदक्याचे कान बनले.

गेल्या दीड महिन्यापासून 'महाराष्ट्र टाइम्स'च्यावतीने दानशूर व्यक्ती, संघटना यांच्याकडून मदतीच्या स्वरुपात धनादेश येत होते. धनादेशावर नाव लिहिण्यासाठी 'मटा हेल्पलाइन'मध्ये निवडण्यात आलेल्या मुलांची नावे विचारली जात होती. विद्यार्थी आणि दाते यांच्यातील हा दुरावा सोमवारी संपला आणि आपण ज्यांना मदत केली, त्यांच्यातील शिकण्याची जिद्द, मिळालेल्या मदतीचे सोने करण्याचा विश्वास, इतकेच नव्हे तर शिक्षणाने सक्षम होत अशाच गरजू मुलांसाठी 'देणारा हात' होण्याची भावना पाहून दानशूरांचेही डोळे नकळत पाणावले. ज्यांच्याकडे काही नाही आणि ज्यांच्याकडे खूप आहे अशी दोन टोकं जोडणाऱ्या माणुसकीच्या उपक्रमावर कौतुकाचा वर्षाव करणाऱ्या प्रतिक्रियांचा सडा या सोहळ्याला अधिकच गंधित करून गेला.

असे साठवले भावूक क्षण

धनादेश स्वीकारण्यासाठी मुलं स्टेजच्या दिशेने जात होती आणि त्यांच्या आईचे, वडिलांचे हात ओलावलेल्या डोळ्यांशी जात होते. 'आपल्याकडे पैसा नाही बाळ... त्यामुळे तुला चांगले मार्क पडले तर पुढे काय करायचं' असा संवाद यापैकी अनेकांच्या घरात झाला होता. पण जेव्हा या मुलांच्या संघर्षकहाण्या दातृत्वशील वाचकांपर्यंत 'मटा'च्या माध्यमातून पोहोचल्या, तेव्हा पैसा नाही म्हणून लखलखतं यश झाकोळून जाणार नाही हे सांगत दातृत्वाचे हजारो हात मुलांच्या पाठीवर पडले. मोठेपणी काय व्हायचे ते ठरवलेल्या या मुलांचे पाऊल धनादेश देणाऱ्या मान्यवरांपर्यंतचा प्रवास करताना सभागृहात बसलेल्या विधवा आईला, परिस्थितीने गांजलेल्या आई-वडिलांना, पाठच्या भावंडांना या मुलांच्या गेल्या वर्षभराच्या कष्टाचा प्रवास आठवत होता. कुणी तो मोबाइलच्या कॅमेऱ्यात टिपला तर कुणी डबडबलेल्या डोळ्यांमध्ये कैद केला. अंधाऱ्या वाटेवर प्रकाशाची तिरीप यावी आणि मग दिसेनाशी होणारी वाट लख्खं दिसावी असंच काहीसं या मुलांच्या पालकांचं झालं. कार्यक्रम संपला तरी सभागृहातून मुलांचा पाय निघत नव्हता. आपल्यासाठी कष्टाच्या पूंजीतली काही रक्कम देणाऱ्यांच्या पायांना स्पर्श करण्यासाठी मुलांची धडपड सुरू होती. समाजातील दात्यांनीही आपली ओळख लपवत दातृत्वाचा कस कमी होऊ दिला नाही. कुणी या मुलांना मिठी मारली, कुणी गालावरून हात फिरवला. कुणी त्यांच्या आईला शोधून त्यांच्या धीराला सलाम केला तर कुणी भविष्यात काही लागलं तर थेट माझ्याकडे ये असं सांगत घरचा पत्ताही दिला. गरीब आणि श्रीमंत या व्यावहारिक वर्गवारीतील भेग माणुसकी, संवेदनशीलता कणव, कृतज्ञता अशा अनेक भावनांनी भरून गेली.

..आयुष्याला द्यावे उत्तर!

वयाच्या अवघ्या १६ वर्षांपर्यंत परिस्थितीतून येणाऱ्या अडथळ्यांचे चढउतार पार करत दहावीचा शैक्षणिक टप्पा यशस्वी करणाऱ्या विद्यार्थ्यांनी मनोगत व्यक्त करतानाही 'नजर रोखुनी नजरेमध्ये... आयुष्याला द्यावे उत्तर' अशा आत्मविश्वासाची परिभाषाच मांडली. 'मटा हेल्पलाइनमुळे आयुष्याला कलाटणी मिळाली' असे सांगत गायत्री पवार हिने, 'आता रडायचे नाही.. लढायचे आहे हा मंत्र मटाच्या मदतीने नसानसात रूजला' असे सांगितले. प्रगती पडवळ हिने, 'संकटालाही ठणकावून सांगावे... ये आता बेहत्तर, असे जगावे दुनियेमध्ये... आव्हानांचे लावूनी अत्तर' अशा शब्दात परिस्थितीने कणखर बनलेल्या मनाची पावती दिली. आसावरी खोत म्हणाली, 'परिस्थिती मागे खेचते हे वाक्य बदलून परिस्थितीच माणसाला ध्येयासक्त बनवते हे मला परिस्थितीने शिकवले. दातृत्वशीलांचा विश्वास कुठेही मोडणार नाही असे यश यापुढे मिळवायचे आहे. त्यासाठी मटा आधारवड ठरला.'

वैष्णवी जाधव म्हणाली, 'माझ्या आईकडे पैसा नव्हता. पण माझ्याकडे जिद्द होती. जे नाही, त्यापेक्षा जे आहे त्यातूनच जीवन घडवायचे या निर्धाराने केलेल्या कष्टाला समाजातील दातृत्वाने आकाश मिळाले.'

'दातृत्वाचे क्षितिज विस्तारणे हे कर्तव्य'

'शालेय वयातच आयुष्याचे पाठ शिकणाऱ्या आणि त्यातून खऱ्या अर्थाने समजूतदार झालेल्या या मुलांच्या संघर्षकथांनी समाजाला एक धडा दिला आहे. आई-वडिलांच्या कष्टाची जाणीव असणे व ते कष्ट कमी करण्यासाठी शिक्षणाच्या ध्येयाने प्रेरीत होत यश मिळवणे यासाठी या मुलांनी केलेला प्रवास प्रेरणादायी आहे. ही मुलेच आपले भविष्य आहेत. या मुलांसाठी भविष्यातही दातृत्वाचे क्षितिज विस्तारणे हे समाजातील आर्थिकदृष्ट्या सक्षम असलेल्या व्यक्तींचे सामाजिक कर्तव्य आहे' अशा शब्दात महापालिकेचे आयुक्त डॉ. मल्लिनाथ कलशेट्टी यांनी भावना व्यक्त केल्या.

डॉ. कलशेट्टी म्हणाले, 'जेमतेम आर्थिक परिस्थिती असलेल्या कुटुंबातील मुलांनी अभ्यासासाठी घेतलेले कष्ट पाहून मलाही माझे शालेय दिवस आठवले. यापैकी अनेक मुलांचे पितृछत्र हरपले. आईने अत्यंत कष्टाने मुलांच्या शिक्षणाला बळ दिले. त्यांच्या शैक्षणिक गरजांना मुरड घालायला लागू नये यासाठी पोटाला चिमटा दिला आहे. ज्या मुलांनी बिकट परिस्थितीतही लख्खं यश मिळवले, त्यांच्या पालकांचेही कष्ट फार मोठे आहेत. कष्टातून शिक्षण घेताना, परिस्थितीशी सामना करत शिकण्याचे स्वप्न जराही खचू न देताना होणारी कसरत मी स्वत: अनुभवली आहे. आई-वडिलांच्या कष्टाची जाण असलेल्या या मुलांना दातृत्वाचे बळ देण्यासाठी समाजातील हात भविष्यात वाढले पाहिजेत. दातृत्त्वशील हातांची शृंखला बनण्याची उभारी या मुलांनी त्यांच्या यशातून दिली आहे. या मुलांच्या आयुष्यात आज पैसा नाही. त्यांच्या आई, वडिलांची परिस्थिती नाही. पण अशाच वळणावर दातृत्वाचा मिळालेला आधार त्यांना जेव्हा आर्थिकदृष्ट्या सक्षम करेल, तेव्हा बळ हवे पंखांना या संकल्पनेला ही मुलंच खरा अर्थ देतील.'

विद्यार्थ्यांचे आयुष्य घडवणारा उपक्रम

'कोल्हापूरच्या अनेक वैशिष्ट्यांपैकी दातृत्व हे देखील एक वैशिष्ट्य आहे. समाजातील चांगल्या, वाईट गोष्टींवर प्रकाश टाकण्याच्या कामासोबत प्रसारमाध्यमे समाज घडविण्याचेही काम करत असतात. 'मटा हेल्पलाइन' हा अशाच उपक्रमांपैकी एक आहे. ज्यांना दातृत्वाचे समाधान घ्यायचे आहे आणि ज्यांच्याकडे पैसे नाहीत नाहीत म्हणून त्यांची वाट थांबली आहे अशा समाजातील दोन घटकांतील पूल जोडण्याचे काम करत गरीब व गरजू मुलांचे आयुष्य घडवणारा हा उपक्रम आहे' अशा शब्दात श्रीमंत शाहू महाराज छत्रपती यांनी भावना व्यक्त केल्या. 'ही मुलं ज्या परिस्थितीत शिक्षणाची कास धरून आहेत, त्यांची परिस्थिती बदलण्याचे काम शिक्षणच करू शकते हा विचार दातृत्वशील हातांनी कृतीत आणण्याचे काम केले आहे. समाजाला हाक देण्याची ताकद ओळखून 'महाराष्ट्र टाइम्स'ने नवी पिढी घडवण्याची घेतलेला पुढाकार सामाजिक कर्तव्याची पावती आहे. दहावीनंतर शिक्षणाचे खरे विश्व सुरू होते, अशावेळी हुशार असलेल्या विद्यार्थ्यांना बळ देणारे हात समाजातून उभे राहिले तर भविष्यात हीच मुलं समाजाच्या विविध क्षेत्रात आपल्या बुद्धीमत्तेने चांगले काम करणार आहेत.

'सुपर थर्टी' बॅच करू

डॉ. भारत खराटे

'मटा हेल्पलाइन'साठी शेकडो अर्जांतून जरी दहा मुलांची निवड होत असली तरी अन्य यशवंत विद्यार्थ्यांनाही शिक्षणाच्या प्रवाहात टिकण्याची संधी मिळाली पाहिजे. यासाठी गरीब, गरजू, पण हुशार विद्यार्थ्यांना घेऊन 'सुपर थर्टी' बॅच तयार करून त्यांना शैक्षणिक सुविधा देण्याचा विचार आहे' असे प्रतिपादन चाटे शिक्षण समूहाचे कोल्हापूर विभागाचे संचालक डॉ. भारत खराटे यांनी यावेळी केले. 'आईला मदत करून तर वडिलांच्या कामाचा भार हलका करून शाळा, अभ्यास करणाऱ्या मुलांचे कष्ट त्यांना यशापर्यंत घेऊन जात असतात. हातावरचे पोट असलेल्या कुटुंबातील मुलांना ना खाजगी क्लास परवडतो ना अभ्यासासाठी स्वतंत्र खोली. पण अशा कोणत्याही गोष्टी नसताना ९० टक्क्यांहून अधिक गुण मिळवलेल्या मुलांना उच्च शिक्षणासाठी येणारा खर्च करण्याची आर्थिक ताकद नाही म्हणून शिक्षणाचा विचार सोडून देण्याची वेळ येणे ही सामाजिक विसंगती ठरू शकते. त्यासाठी या उपक्रमाला 'महाराष्ट्र टाइम्स'ने चालना द्यावी' असे खराटे म्हणाले.

कणखर आईच्या यशस्वी लेकी

'सहावीत असतानाच वडील गेले' असे सांगताना व्यासपीठावरच्या प्रखर उजेडातही वैष्णवी जाधवने पाणावलेल्या डोळ्यांनी सभागृहात बसलेल्या आईकडे पाहिले. आईचे डोळे काठोकाठ भरलेले. 'बी. कॉम.असूनही केवळ माझ्या व भावाची आबाळ होऊ नये म्हणून तिने पडेल ते काम करून मला इथपर्यंत आणले. काटकसर करूनही पैसा साठत नव्हता हे मला दिसत होते. तिने मला आयुष्यात कोणत्याही परिस्थितीत कणखर रहायला शिकवले आहे' असे सांगताना त्याच वैष्णवीला अभिमान वाटला.

'मी दहावीत गेले आणि वडिलांचे निधन झाले. या धक्क्याने आई आजारी पडली. पण माझ्यासाठी आजारातून उभं राहिलं पाहिजे म्हणून तिने शिलाईकाम करून पै पै साठवला. आज मी हा धनादेश स्वीकारण्यासाठी सक्षम झाले ते आईच्या सहनशीलतेमुळेच' असे म्हणत गायत्री पोवारची आईसोबत झालेली नजरभेट खूप काही सांगणारी होती.

'वयाच्या फक्त तिसऱ्या वर्षी श्वसनाच्या त्रासाने वडील गेले, तेव्हापासून आई राब-राब राबून तिन्ही मुलींसाठी वडीलही बनली' असे सांगताना एका क्षण वैष्णवी परीटच्या गळ्यात दाटलेला हुंदका अंगावर काटा आणणारा होता. 'परिस्थितीच्या अंधारात जेव्हा उदास बसायची तेव्हा मी तिला म्हणायचे, आई, एक दिवस हे दिवस बदलतील...आज तो क्षण आमच्या आयुष्यात आला. आता आईच्या डोळ्यात एक थेंबही पाणी आणायचे नाही. परिस्थितीची जाणीव तिने दिली पण त्याच परिस्थितीला नमवण्याची शिकवणही दिली असे सांगत वैष्णवीने आईला मारलेली मिठी कुणालाही रडवेल अशी होती. मी दुसरीत असताना बाबा गेले' हे शब्द बोलताच सुप्रियाच्या आईचे डोळे भरून आले. सुप्रिया म्हणाली, 'मजुरी करून आईने मला इथपर्यंत शिकवले. माझ्या शिक्षणाचा ध्यास तिने जराही ढळू दिला नाही. कष्टाची आयुष्यातील किंमत मला आईमुळेच समजली आहे.'

गेल्यावर्षी माझी मुलगी दहावीत गेली तेव्हाच माझ्या मनात तिच्या उच्च शिक्षणासाठी पैसा कुठून आणायचा या विचाराने भुंगा घातला. त्यात गेल्यावर्षी तिच्या बाबांचे निधन झाले आणि पायलचे शिक्षण थांबेल की काय हा विचार अधिकच बळावला. दहावीचे वर्ष संपले, निकाल लागला. ९३ टक्के गुण मिळाल्याचे पाहून आनंद तर झाला. पण आता पुढे काय? हा प्रश्न होताच. पण पायलचे कष्ट वाया गेले नाहीत. 'महाराष्ट्र टाइम्स'मुळे दानशूरांनी माझ्या मुलीच्या शिक्षणासाठी मदत केली. हे ऋण आहेत.

- गीता जासूद, पालक

आपण प्रामाणिक काम केले, कष्ट केले तर त्यातून चांगलेच घडते याचा अनुभव देणारी ही मदत आहे. आमची ज्यांची ओळख नाही, जे आमच्याशी एकदाही बोललेले नाहीत अशा लोकांनी माझ्या मुलीच्या शिक्षणासाठी त्यांचा कष्टाचा पैसा दिला ही खूप मोठी गोष्ट आहे. मी सुप्रियाला केवळ परिस्थितीशी लढण्याचे बळ दिले. कारण त्यापेक्षा माझ्याकडे तिला देण्यासारखं काहीच नव्हतं. ज्यांनी तिला मदत केली त्यांची लेक बनून ती त्यांचे ऋण फेडेल.

- वंदना मोरे, पालक

फोटो अर्जुन टाकळकर

...........

म. टा. प्रतिनिधी, कोल्हापूर

सार्वजनिक गणेशोत्सवाला आठवडाभराचा कालावधी उरल्याने शहर आणि परिसरात मंडप उभारणी वेगाने सुरू आहे. तरुण मंडळाच्या कार्यकर्त्यांची मंडप व देखाव्यासाठी लगबग वाढली आहे. दरम्यान, शहरातील विविध भागातील अनेक मंडळांनी वाहतुकीचे नियम धाब्यावर बसवत रस्त्यावर मंडप उभारणी केली आहे. काही मंडळांनी संपूर्ण रस्ता अडविला असून रुग्णवाहिका व अग्निशमन दलाच्या वाहनालाही ये जा करण्यासाठी जागा सोडली नाही.

शहरात बहुतांश रस्त्यांवर मंडपांची बिनदिक्कतपणे उभारणी होत असताना महापालिका आणि पोलिस प्रशासनाने डोळेझाक केली आहे. यावर्षी महापुराची आपत्ती उदभवल्यामुळे विविध मंडळांनी उत्सव विधायक पद्धतीने साजरा करण्याचा निर्णय घेतला आहे. उत्सवातील झगमगाट, अनाठायी खर्च टाळून साध्या पद्धतीने उत्सव साजरा करण्याचे ठरविले आहे. संभाजीनगर, रविवार पेठ, मंगळवार पेठेतील काही मंडळांनी आगमन व विसर्जन मिरवणूक रद्द केली.

दरम्यान, दोन सप्टेंबरपासून गणेशोत्सवाला प्रारंभ होणार आहे. सार्वजनिक तरुण मंडळाचे कार्यकर्ते मंडप उभारणी, देखावा तयारीत व्यस्त आहेत. शिवाजी पेठ, मंगळवार पेठ, बुधवार पेठ, शनिवार पेठ, राजारामपुरी, शाहूपुरी, लक्ष्मीपुरी भागात उत्सवाच्या तयारीने वेग घेतला आहे. सार्वजनिक तरुण मंडळाचे कार्यकर्ते मंडप उभारणीत व्यस्त आहेत. मंडप उभारणीसंदर्भात प्रशासनाने नियमावली बनवली आहे. वाहतुकीला अडथळा होणार नाही या पद्धतीने मंडप उभारणीच्या सूचना आहेत. रुग्णवाहिका, अग्निशमन दलाचे वाहन ये जा करेल इतकी जागा सोडून मंडप उभारणी गरजेची आहे. प्रशासनाने यासाठी एक खिडकी योजना सुरू केली आहे.

दुसरीकडे अनेक मंडळांनी नियमाला फाटा देत मंडप उभारणी सुरू केली आहे. वाहतुकीला अडथळा होणार नाही या पद्धतीने मंडप उभारणीच्या नियमावलीकडे सोयीस्करपणे डोळेझाक केली आहे. गल्लीबोळातील रस्तेही अडविले आहेत. काही भागात पर्यायी मार्गच नसल्यामुळे वाहनधारकांची कोंडी होत आहे. मुळात पावसामुळे रस्ते उखडले आहेत. खड्ड्यातून वाट काढत वाहने चालविण्याची कसरत करावी लागत असताना आता मंडपासाठी रस्ते अडविल्याने वाहनधारक त्रस्त बनले आहेत.

...

चौकट

एका खांबासाठी २५० रुपये शुल्क

मंडप उभारणी व अन्य कामांसाठी उत्सव कालावधीत रस्त्यावर खड्डे खोदले जातात. महापालिकेकडून यासाठी प्रत्येक खांबासाठी २५० रुपये इतक्या शुल्काची आकारणी होते. महापालिकेच्या विभागीय कार्यालयातील एक अधिकारी व एक पोलिस कर्मचारी संयुक्त पाहणी करतात. नियमबाह्यरित्या मंडपाची उभारणी केल्याचे निदर्शनास आल्यावर कारवाई करण्याची नियमावली आहे. सद्यस्थितीत प्रशासनाकडून कुठल्याही मंडळावर नियमबाह्यरित्या मंडप उभारणी केली म्हणून कारवाई केल्याचे उदाहरण नाही.