प्रस्तावित कामांच्या आश्वासनांचे फुगे
जुन्या योजना पूर्ण करण्याची ग्वाही; मोफत वायफायचे आश्वासन
म. टा. प्रतिनिधी, कोल्हापूर
कोल्हापूरच्या सांस्कृतिक आणि क्रीडा परंपरेची ओळख आणखी घट्ट करताना शहरात आणखी एक अद्ययावत नाट्यगृह आणि बहुउद्देशीय क्रीडा सभागृहाची उभारणी होणार आहे. 'परिवर्तनाच्या समृद्धीतून...श्रीमंतीकडे वाटचाल करणारे महानगर'अशा शब्दांत अर्थसंकल्प सादर करताना स्थायी समिती सभापती आशिष ढवळे यांनी शहरवासियांना महापालिकेच्या नवीन प्रशासकीय इमारतीचे स्वप्न दाखवताना त्यासाठी अर्थसंकल्पात दोन कोटी रुपयांची तरतूद केली. केशवराव भोसले नाट्यगृह विकासाचा दुसरा टप्पा, सेफ सिटी प्रकल्प, रंकाळा संवर्धन अशा विकास कामांतून शहराला विकासात्मक चेहरा देण्याचा प्रयत्न केला. यंदाच्या अर्थसंकल्पात पुन्हा एकदा शहरवासियांना मोफत वायफायची घोषणा केली. घनकचरा व्यवस्थापन अंतर्गत कचऱ्यावर प्रक्रिया करण्यासाठी एप्रिल २०१८ अखेर तीस टन क्षमतेचा बायामेथिनेशन प्लँट सुरू करण्यात येईल असे सभागृहात सांगितले. महापालिकेच्या आर्थिक उत्पन्नावर मर्यादा पडल्याने शहर विकासाच्या प्रकल्पाच्या पूर्ततेसाठी सरकारवर भिस्त राहणार आहे.
६५ कोटीचा प्रशासकीय इमारतीचा आराखडा
महापालिकेची सध्याची इमारत प्रशासकीय कामकाजासाठी अपुरी पडत आहे. आगामी ५० वर्षांचा विचार करून महानगरपालिकेची नवीन प्रशासकीय इमारत मैल खड्डा येथे प्रस्तावित केली आहे. प्रस्तावित केलेल्या प्रशासकीय इमारतीसाठी ६५ कोटी रुपये खर्च अपेक्षित आहे. राज्य सरकारकडून हा निधी उपलब्ध करुन त्या माध्यमातून नवी इमारत साकारण्यासाठी प्रयत्न केले जातील. दरम्यान नव्या प्रशासकीय इमारतीसाठी महापालिकेच्या अर्थसंकल्पात दोन कोटी रुपयांची तरतूद केली आहे. सभापती ढवळे यांनी अर्थसंकल्प सादर करताना नव्या प्रशासकीय इमारतीसाठी कटिबद्ध असल्याची ग्वाही दिली. नवीन प्रशासकीय इमारत पर्यावरणपूरक बनविण्यासाठी अपारंपरिक उर्जा स्रोतांचा वापर केला जाईल. त्याचबरोबर सर्व विभाग कम्प्युटराइजड असतील. या इमारतीत सर्व आवश्यक सुविधांसह भविष्याचा विचार करून पुरेशा पार्किंग व्यवस्थेचा समावेश राहील. या इमारतीमधून भारतीय लोकशाही मूल्ये, भारतीय संविधान प्रतिबिंबित होईल, अशा पद्धतीने आराखडा बनविला आहे.
.............................
सर्किट हाऊसनजीक नवीन नाट्यगृह
कोल्हापुरातील वाढत्या उपनगरांचा विचार करून नवीन नाट्यगृह अत्यावश्यक आहे. रंगकर्मी, नाट्यप्रेमी, नाट्यप्रेक्षकांच्या सूचना विचारात घेऊन सर्किट हाऊसनजीक प्रशस्त जागेमध्ये नवीन नाट्यगृह उभारण्यात येणार आहे. ज्याच्यामध्ये २५०० बैठक क्षमतेचे सभागृह, ३५० व २०० क्षमतेची ब्लॅक बॉक्स, कलादालन असेल. तसेच रेकॉर्डिंग, स्टुडिओ, गायन, संगीत, नाट्य प्रशिक्षणची सोय असणार आहे. २५० चारचाकी व ५०० दुचाकी वाहनांसाठी पार्किंग सोय केली जाईल.
....................
मंगेशकरनगरात बहुउद्देशीय क्रीडा सभागृह
खेळाच्या प्रत्येक प्रकारात कोल्हापूरच्या खेळाडूंनी राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय स्तरापर्यंत झेप घेतली. कोल्हापुरातील खेळाडूंच्या विकासासाठी केंद्र सरकारच्या युवा कार्यक्रम व खेळ मंत्रालय विभागाच्या 'खेला इंडिया' या क्रीडा विकास योजनेंतर्गत मंगेशकरनगरात बहुउद्देशीय क्रीडा सभागृहाची संकल्पना अंदाजपत्रकांत मांडली आहे. यामध्ये दोन कोर्टचे बॅडमिंटन हॉल, बॉक्सिंग रिंग, प्रेक्षकगृह असणार आहे. फुटबॉल, व्हॉलीबॉल, बॉस्केटबॉल इत्यादी खेळासाठी अॅस्ट्रो टर्फ युक्त इनडोअर स्टेडियम, चेजिंगरुम, लॉकर्स, स्वच्छतागृह असेल. याशिवाय विकास आराखड्यातील आरक्षित सर्व प्रभागामधील क्रीडागणांचा विकास करण्याचा मानस आहे.
.............
रंकाळा तलाव संवर्धनासाठी प्राधान्यक्रम
रंकाळा तलाव हा कोल्हापूरच्या पर्यटनाचा केंद्रबिंदू आहे. भाविक व पर्यटक हमखास रंकाळा तलावाचे सौंदर्य पाहण्यासाठी भेट देतात. भविष्यकाळात अधिकाधिक पर्यटकांना आकर्षित करून घेण्यासाठी महापालिका प्रयत्नशील आहे. रंकाळा तलावाचे संवर्धन व सुशोभिकरणासाठी राज्य सरकारच्या पर्यटन व सांस्कृतिक विभागाकडून चार कोटी ८० लाख रुपयांचा निधी मंजूर झाला आहे.त्यामधून प्राप्त ५० लाख रुपयांमधून प्रथम टप्प्यात रंकाळा तलाव संवर्धनाची कामे हाती घेतली जातील.
.............
कचऱ्यावर प्रक्रियेसाठी बायोमिथेनेशन प्लँट
कोल्हापूर शहराचा विस्तार, भविष्यातील वाढ विचारात घेऊन घनकचरा व्यवस्थापन प्रकल्प प्रस्तावित आहे. राज्य सरकारकडून घनकचरा व्यवस्थापन विषयक आराखडा मंजूर करुन आणण्यासाठी प्रयत्नशील आहे. घनकचरा प्रक्रिया प्रकल्पांतर्गत ओल्या कचऱ्यावर प्रक्रिया करण्यासाठी तीस टन क्षमतेचा बायोमिथेनेशन प्लँट एप्रिल २०१८ अखेर सुरू करण्याचे नियोजन आहे. स्वच्छ भारत अभियान अतंर्गत वैयक्तिक शौचालय बांधण्यासाठी लाभार्थ्यांना १५,००० अनुदान वितरीत केले. तसेच शेल्टर असोसिएटस या संस्थेच्या माध्यमातून आतापर्यंत शौचालय बांधकाम पुरविले आहे. बांधण्यात येणारे शौचालय ड्रेनेज लाइनला मोफत जोडून देण्यात येणार आहे.
केशवराव भोसले नाट्यगृह विकासाचा दुसरा टप्पा
संगीतसूर्य केशवराव भोसले नाट्यगृह हा कोल्हापूरच्या सांस्कृतिक, नाट्य क्षेत्राचा मानबिंदू समजला जातो. दहा कोटी रुपये खर्चून पहिल्या टप्प्यात नाट्यगृह व खासबाग मैदानाचे नूतनीकरण झाले. प्रशासनाने नाट्यगृहाच्या विकासाचा दुसरा टप्पा आखला आहे. नऊ कोटी, ९३ लाख रुपयांचा सुधारित आराखड्याला राज्य सरकारकडून मान्यता मिळविण्यासाठी प्रयत्न सुरू आहेत. दुसऱ्या टप्प्यात हेरिटेज कंपाऊंड वॉल, दगडी कमान, ब्लॅक बॉक्सची नवीन इमारत, खाऊ गल्ली, लँडस्केप या कामांचा समावेश आहे.
भवानी मंडप ते बिंदू चौक मॉडेल पादचारी मार्ग
करवीर निवासिनी अंबाबाईच्या दर्शनासाठी बारा महिने भाविकांचा ओघ असतो. भाविक व पर्यटकांच्या सोयीसाठी मंदिर परिसरात दिशादर्शक फलक, रस्ते दुभाजक, बिंदू चौक तटबंदीवर आकर्षक रोषणाई करण्यात येणार आहे. अंबाबाई मंदिर परिसर ते भवानी मंडपपासून बिंदू चौकपर्यंतचा मार्ग एक मॉडेल पादचारी मार्ग म्हणून विकसित करण्याचे नियोजन आहे. यामध्ये भक्तांना बसण्यासाठी सीटाऊटस, पिण्याच्या पाण्याची सोय, महिलांसाठी स्वच्छतागृहे असतील. कोल्हापुरातील उत्पादित वस्तूंच्या विक्रीसाठी स्टॉलची अभारणी, पूजेच्या साहित्याच्या स्टॉलचा समावेश असेल.
सेफसिटी, वायफाय अन् ई गव्हर्नन्स
शहर सुरक्षितता, वाहतुकीवर नियंत्रण असा उद्देश ठेवून महापालिकेने सेफ सिटी प्रकल्पाची अंमलबजावणी केली. सेफ सिटीच्या दुसऱ्या टप्प्यात व्हिडीओ सर्व्हिलन्स सिस्टीम, इमर्जन्सी व्हेइकल ट्रॅकिंग सिस्टीम अशा प्रकारच्या विविध सुविधांचा समावेश आहे. या दुसऱ्या टप्प्याचा आराखडा बारा कोटींचा आहे. यासाठी सरकारकडून निधी उपलब्धतेसाठी प्रयत्न केले जाणार आहेत. आगामी वर्षात कोल्हापूर शहराला फ्री वायफाय करू, असे आश्वासनही ढवळे यांनी दिले. महापालिकेमार्फत ई ऑफिस सक्षमीकरण यंत्रणा, जीआयएसवर आधारित मिळकतींचे सर्व्हे पूर्णत्वास आणणे, मोबाइल अॅपद्वारे महापालिका योजनांची माहिती, नागरिकांच्या सूचना तसेच ऑनलाइन पेमेंट करण्याची सोय करण्यात येईल. सध्या कार्यरत ई गव्हर्नन्स प्रकल्पाची मुदत यावर्षी संपत असून नव्या तंत्रज्ञानाच्या आधारे ई गव्हर्नन्स प्रकल्प कार्यान्वित करण्यात येणार आहे.
तीन एकर जागेवर भक्त निवास
अंबाबाई मंदिर विकास आराखडा अतंर्गत व्हीनस कॉर्नर परिसरातील गाडी अड्ड्याच्या जागेवर भक्त निवास प्रस्तावित आहे. सुमारे तीन एकर परिसरातील राज्य सरकारच्या निधीतून पाच मजली इमारत साकारणार आहे. यामध्ये २०० लोकांना राहता येईल, असे दोन मजली भक्त निवास उभारण्यात येणार आहे. तसेच ३५० चारचाकी वाहनासाठी तीन मजली वाहनतळ प्रस्तावित आहे.
टर्न टेबल लॅडरसाठी प्रयत्नशील
राज्य सरकारने ड वर्ग महापालिकेसाठी नवीन विकास नियंत्रण नियमावली तयार केली आहे. कोल्हापूर शहराच्या विकासाच्या दृष्टीने ५० मीटर उंचीच्या इमारतीस परवानगी देणे क्रमप्राप्त आहे. अग्निशमन दलाकडे सध्या उपलब्ध साधनसामग्रीत २१ मीटर उंचीपर्यंतच्या इमारतीसाठी आपत्कालीन स्थितीमध्ये सेवा पुरविण्याची क्षमता आहे. नव्याने लागू झालेल्या विकास नियंत्रण नियमावलीमध्ये ५० मीटरपर्यंतच्या इमारतीसाठी बांधकाम परवानगी मान्य केली आहे. इतक्या उंचीपर्यंतच्या इमारतींसाठी आपत्कालीन स्थिती उद्भवल्यास आपत्ती व्यवस्थापन, लोकांची सोडवणूक, बचाव कार्यासाठी अद्ययावत साधन सामग्री आवश्यक आहे. शहरातील उंच इमारती, वाढते नागरिकीकरणाचा विचार करून महापालिकेच्या अग्निशमन विभागाच्या ताफ्यामध्ये ५५ मीटर टर्न टेबल लॅडर वाहन लवकरात लवकर उपलब्ध करण्याचा प्रयत्न आहे.
अर्थसंकल्पातील ठळक बाबी....
सुधारित शहर विकास योजनेअंतर्गत डीपी रोडचा विकास
बारा ते ३० मीटरचे रस्ते टीडीआर देऊन विकसित करणे
कोंबडी बाजारात दोन ठिकाणी खासगी तत्वावर बहुमजली व्यापारी संकुल
या प्रकल्पातंर्गत १२५३४ चौरस फूट जागेवर २५०७० चौरस फुटाचे बांधकाम
यापैकी ६५३० चौरस फूट इतके क्षेत्र महापालिकेस मिळणार
उर्वरित २३६८२ चौरस फूट इतके क्षेत्र विकसकाला मिळणार
अमृत अभियान अंतर्गत २०१५ पासूनची रखडलेली कामे पूर्ण करणार
उद्यान विकास प्रकल्पाची अंमलबजावणीवर भर
निव्वळ महसुली उत्पन्नाच्या पाच टक्के निधी महिला व बालकल्याण कार्यक्रमासाठी
तीन टक्के निधी अपंग कल्याण कार्यक्रमासाठी, पाच टक्के मागास निधी आरक्षित
थेट पाइपलाइन, एसटीपी यंदा कार्यान्वित
थेट पाइपलाइन योजना शहरवासियांच्या जिव्हाळ्याची योजना आहे. गेली चार वर्षे योजनेचे काम सुरू आहे. यावर्षी थेट पाइपलाइन योजना, भुयारी गटर प्रकल्प योजना पूर्ण करण्याला प्राधान्यक्रम राहील. तसेच महाराष्ट्र सुवर्ण जयंती नगरोत्थान अंतर्गत दुधाळी येथील १७ एमएलडी क्षमतेचा सांडपाणी प्रक्रिया प्रकल्पाच्या पूर्णत्वाचे नियोजन आहे. २६ कोटी, ६० लाख रुपयांची ही योजना असून ५० टक्के सरकारी अनुदान आहे. अमृत अभियान अंतर्गत शहरातील अनेक ठिकाणी कोल्हापूर शहरामध्ये उंच टाक्या भरण्यासाठी फिडर मेन्स, गुरुत्वनालिका, दाबनलिका पूर्ण केली जातील. शहरातील अनेक भागातील मुख्य व अंतर्गत वितरणनलिका खराब झाल्या आहेत. पाणी पुरवठा व्यवस्थेने जीआयएस मॅपिंग व हायड्रोलि मॉडेलिंगची कामे पूर्ण करुन घेतली आहेत. त्यानुसार ११४ कोटी, ८१ लाख इतक्या रकमेच्या प्रकल्पास सरकारची मान्यता मिळाली आहे. या प्रकल्पामध्ये पुढील तीस वर्षाचा विचार करून २०५ एमएलडी इतके पाणी उपलब्ध करण्याची योजना आखली आहे.
सीबीएस परिसरात सात मजली वाहनतळ
कोल्हापुरात पार्किंगची मोठी समस्या उभी ठाकली आहे. पार्किंगचे योग्य नियोजन नसल्यामुळे वाहतूक व्यवस्था विस्कळीत बनत आहे. पार्किंग आणि वाहतूक व्यवस्थेला प्राधान्यक्रम देत मध्यवर्ती बसस्थानक परिसरातील रिक्षा स्टॉपच्या जागेवर सात मजली वाहन तळ उभारणी प्रस्तावित आहे. पीपीपी तत्वावर बहुमजली वाहनतळ व व्यापारी संकुल नियोजित आहे. यामध्ये ५०० दुचाकी, १०० चारचाकी वाहने तसेच पिण्याच्या पाण्याची सोय, सार्वजनिक शौचालय असणार आहे. १०० अॅटो रिक्षा, त्याचबरोबर दहा टॅक्सी उभ्या राहतील असे टॅक्सी स्टँडसह रुग्णवाहिकेची सोय, अग्निशमन विभागाची वाहने तैनात असतील. या परिसरातील शिक्षणमहर्षी कर्मवीर भाऊराव पाटील यांच्या पुतळ्यास व स्वामी समर्थ मंदिरास कोणतीही बाधा पोहचणार नाही.
............
झोपडपट्टीवासियांना किफायतशीर घरे
महापालिकेच्यावतीने प्रधानमंत्री आवास योजनेची प्रभावीपणे अंमलबजावणीसाठी तांत्रिक सेल नेमला आहे.महापालिकेतर्फे चार प्रकल्प सरकारला सादर केला आहे. राज्य व केंद्र सरकारकडून २५२ वैयक्तिक लाभार्थ्यांच्या यादीला मान्यता मिळाली आहे. त्या लाभार्थ्यांना प्रत्येकी दोन लाख पन्नास हजार प्रमाणे सहा कोटी ३० लाख रुपये निधी उपलब्ध झाला आहे. तसेच शहरातील सर्व झोपडपट्टीचे सर्व्हेक्षण पूर्ण झाले आहे. कदमवाडी, बोंद्रेनगर, सुभाषनगर, कामगार चाळ, तसेच शिवाजी पार्क या ठिकाणी आगामी काळात झोपडपट्टीवासियांना आहे त्या ठिकाणी किफायतशीर घरे उपलब्ध करून देण्यात येणार आहे.