कोल्हापूर टाइम्स टीम
श्री अंबाबाईचे दर्शन झाल्यानंतर पर्यटकांनी कोल्हापुरात थांबून अन्य ठिकाणीही भेट द्यावी, पर्यटन करावे, असे होत नाही. ‘अतिथी देवो भव!,’ असे म्हटले जात असले तरी कोल्हापुरात पर्यटकांना पायाभूत सुविधा मिळत नाहीत, हे त्यामागचे कारण आहे. कोल्हापुरात आल्यानंतर नेमके काय पाहायचे, असा प्रश्न पर्यटकांना पडतो. प्रशासनाकडून जिल्ह्यातील ऐतिहासिक, धार्मिक, निसर्ग पर्यटनासाठी सहज जावे, तशी आवड निर्माण करण्यासाठी पुरेसे प्रयत्न करावेत, असे अद्याप झालेले नाही. कोल्हापूर पर्यटन महोत्सवात पर्यटकांसाठी केलेल्या घोषणा आठवडाभरातच विरल्या.
पर्यटकांसाठी सुरक्षित पार्किंग, सवलतीच्या दरातील हॉटेल आणि भोजनाचे पॅकेज, शहर आणि परिसरातील पर्यटनाची ठिकाणे पाहण्यासाठी स्वतंत्र बस किंवा तत्सम व्यवस्था नाही. महाराष्ट्र पर्यटन विकास महामंडळाची काही रिसॉर्टही बंद आहेत. वाहतूक, हॉटेल, भोजन, पार्किंग व्यवस्थेत पर्यटकांची आर्थिक लूट होत आहे. त्यामुळे एका दिवसापेक्षा जास्त वेळ न थांबता पर्यटक तातडीने कोकण किंवा कर्नाटकाकडे जाणे पसंत करतो.
विकासाच्या प्रक्रियेत पर्यटन हा केंद्रबिंदू मानून प्रयत्न अपेक्षित होते. मात्र पर्यटनाशी संबंधित असलेल्या सर्वच घटकांना हात झटकल्याने पर्यटनासाठी पायाभूत सुविधा मिळालेल्या नाहीत. त्यामुळे अंबाबाईचे दर्शन घेतल्यानंतर पर्यटक कोकण आणि कर्नाटककडे रवाना होत आहेत. राज्य सरकार, स्थानिक स्वराज्य संस्था तसेच हॉटेलिंग, वाहतूक व अन्य सर्व सेवा व्यवसायात असलेले घटकही बेफिकीर आहेत. या सर्वांनी एकत्र येऊन सर्वसमावेशक कृती आराखडा तयार करणे शक्य आहे. मात्र त्याबाबत विचार आणि तातडीने अंमलबजावणी केली जात नसल्याने पर्यटक सु‌विधांच्या पातळीवर वाऱ्यावरच आहे. धार्मिक पर्यटनासह जिल्ह्यातील निसर्ग, ऐतिहासिक आणि सांस्कृतिक वारसाही समृद्ध आहे. मात्र सर्वंकष पर्यटन विकासासाठी ज्या ताकदीने मार्केटिंग होणे गरजेचे आहे, तेवढे होताना दिसत नाही. तापुरत्या आणि दीर्घकालीन उपयोजनांचा आराखडा अपेक्षित आहे.
श्री क्षेत्र शेगांव येथे पर्यटक पोहोचल्यानंतर शेगांव देवस्थानची बस भाविकांच्या सुविधांसाठी तैनात असते. तिरुपतीचे दर्शन घेणाऱ्या भाविकांना रेल्वेस्थानकाजवळ स्थानिक वाहतूक व्यवस्था सक्षम आहे. त्याच धर्तीवर कोल्हापुरात एसटी आणि रेल्वेने येणाऱ्या पर्यटकांना श्री अंबाबाई मंदिर, न्यू पॅलेस, रंकाळा, टाउन हॉल, चंद्रकांत मांडरे कलादालन, साठमारी, कुस्तीचे आखाडे, मर्दानी खेळ, पारंपरिक खेळांचा आनंद देता येणे शक्य आहे. या ठिकाणी जाण्यासाठी सवलतीच्या दरात वाहतूक व्यवस्थेचे पॅकेज नाही. पर्यटन विकासासाठी कोल्हापुरात मोठी संधी आहेत. मात्र पर्यटनाशी संबंधित असलेल्या सर्वच घटकांनी एकत्रितपणे विचार करणे अपेक्षित आहे.
वनवैभवाचा लाभ मिळणार कधी?
निसर्गाचा आनंद लुटण्यासाठीही पर्यटकांचा ओघ वाढला आहे. मात्र त्या ठिकाणी पोहोचण्यासाठी सक्षम वाहतूक व्यवस्था नाही. कोल्हापूरच्या पश्चिमेला सुमारे ७० किलोमीटर अंतरावर वनवैभव आहे. कोकणाला जोडणारे चार घाट आहेत. या निसर्गाचा आनंद घेण्यासाठी गेल्या काही वर्षांत मोठ्या संख्येने पर्यटक येत आहेत. मात्र आंबोली किंवा आंबा वगळता अन्य कुठेही निवासाची चांगली व्यवस्था नाही. पर्यटनाची अनेक चांगली स्थळे असूनही तेथे पर्यटक मुक्काम करू शकत नाहीत. कोल्हापूर शहरासह दाजीपूर, राधानगरी, पन्हाळा-पावनखिंड आदी ठिकाणीही पर्यटकांची संख्या वाढली आहे. मात्र तेथे किमान काही मूलभूत सुविधा देणे अपेक्षित आहेत. दाजीपूर-राधानगरीत निवासाची व्यवस्था नाही. एमटीडीसीची राधानगरी, जोतिबा आणि गगनबावडा येथील रिसॉर्ट बंद आहेत. पर्यटकांना काय पाहायचे, हेच कळत नसल्याने केवळ जोतिबा आणि पन्हाळा ही दोनच ठिकाणे केली जातात. त्यामुळे जिल्ह्यातील अनेक पर्यटनस्थळे त्यांच्यापासून दूरच राहतात. प्रशिक्षित गाईडची सुविधा नाही. पर्यटकांसाठी एमटीडीसी आणि पर्यटनाचे नोंदणी करणाऱ्या संस्थांनी नाममात्र शुल्कात गाईड उपलब्ध करुन दिल्यास जिल्ह्यातील अनेक पर्यटनस्थळे पाहण्याची संधी उपलब्ध होऊ शकते.
अंबाबाईच्या दर्शनासाठी भाविकांची होणारी गर्दी आणि उपलब्ध असलेली पार्किंग व्यवस्था पाहता आणखी काही ठिकाणी वाहनतळ निर्माण करण्याची गरज आहे. गर्दीच्या काळात प्रायव्हेट हायस्कूल, राजाराम हायस्कूल, एमएलजी या शाळांची मैदाने उपलब्ध करुन देण्याची गरज आहे.
वाहतूकदारांची मानसिकता बदलायला हवी
ऑटो रिक्षा व्यावसायिक, यात्री निवासातील कर्मचाऱ्यांनी मानसिकतेती बदल गरजेचा आहे. कोल्हापुरी चप्पल, हॉटेलमधील सेवांचे दर पर्यटकांचा ओघ वाढला की दुप्पट केले जातात. पर्यटकांची ही फसवणूक थांबणे गरजेचे आहे. सीबीएस, रेल्वेस्थानकापासून अंबाबाई मंदिरापर्यंत तिप्पट आणि चौप्पट भाडे घेऊन भाविकांची फसवणूक केली जाते.
मोबाइल अॅप डाउनलोड करा आणि राहा अपडेट
